Midden-Paleolithische Vondsten uit Noord-Brabant: Een onderzoek naar vondstverspreiding en landschappelijke kenmerken.

Midden-Paleolithische oppervlaktevondsten zijn de enige bron van activiteit van Neanderthalers gedurende het Pleistoceen in Noord-Brabant. Door de relatieve zeldzaamheid van Midden-Paleolithische vondsten in Nederland is het noodzakelijk om een heldere indruk te krijgen van de natuurlijke en antropogene processen die verantwoordelijk zijn voor het aantreffen van deze vindplaatsen. Delen van Noord-Brabant, met name de laaggelegen Roerdalslenk, worden gekenmerkt door de dekzandgebieden die afgezet zijn gedurende het Weichselien - ook nadat Neanderthalers actief waren in dit gebied. Tevens is onderzocht of er op basis van aanwezige kaarten, namelijk de geologische-, geomorfologische-, bodem- en hoogtekaart een indicatief model geconstrueerd kan worden om toekomstige Midden-Paleolithische vondsten te voorspellen en huidige vondsten te verklaren. Daarbij is ook gekeken of gedrag van Neanderthalers invloed had op deze vondstverspreiding. Hoewel Midden-Paleolithische artefacten worden...Show moreMidden-Paleolithische oppervlaktevondsten zijn de enige bron van activiteit van Neanderthalers gedurende het Pleistoceen in Noord-Brabant. Door de relatieve zeldzaamheid van Midden-Paleolithische vondsten in Nederland is het noodzakelijk om een heldere indruk te krijgen van de natuurlijke en antropogene processen die verantwoordelijk zijn voor het aantreffen van deze vindplaatsen. Delen van Noord-Brabant, met name de laaggelegen Roerdalslenk, worden gekenmerkt door de dekzandgebieden die afgezet zijn gedurende het Weichselien - ook nadat Neanderthalers actief waren in dit gebied. Tevens is onderzocht of er op basis van aanwezige kaarten, namelijk de geologische-, geomorfologische-, bodem- en hoogtekaart een indicatief model geconstrueerd kan worden om toekomstige Midden-Paleolithische vondsten te voorspellen en huidige vondsten te verklaren. Daarbij is ook gekeken of gedrag van Neanderthalers invloed had op deze vondstverspreiding. Hoewel Midden-Paleolithische artefacten worden aangetroffen in de dekzandgebieden van de Roerdalslenk waar dit door recente sedimentatie niet verwacht werd, blijkt dat deze vondsten verklaard kunnen worden door aanwezige geomorfologische factoren. Vooral de aanwezigheid van beekdalen die zich diep hebben ingesneden in de recentere afzettingen, verhoogt de kans op Midden-Paleolithische vindplaatsen significant. Buiten de dekzandgebieden komen tevens Midden-Paleolithische vondsten voor op Holocene oppervlakten, maar ook deze vondsten kunnen verklaard worden door de aanwezigheid van plaatselijke erosie – naast beekdalen ook rivierdalen en terrassen, dekzandreliëf en antropogene activiteit. Uiteindelijk konden vrijwel alle vondsten binnen het model verklaard worden aan de hand van de geologische-, geomorfologische- en reliëfkaart, die gecombineerd zijn tot een gecombineerde indicatieve kaart van Noord-Brabant. De bodemkaart werd ook getoetst op voorspellingswaarde, maar bleek zoals verwacht niet voldoende indicatief te zijn voor Midden-Paleolithische vondsten. Slechts 7 van de 63 vondsten konden niet verklaard worden aan de hand van het gecombineerde indicatieve model. Van deze outliers bevonden zich 5 vlak naast voorspellende factoren, dat toegerekend wordt aan onnauwkeurige coördinaatplaatsbepaling. Twee van de vindplaatsen die niet verklaard kunnen worden, lagen aan de rand van de Peelhorst waar plaatselijk mogelijk een oude Pleistocene afzetting aanwezig is die niet terugkomt op de geologische overzichtskaart door de zeer grote schaal van deze kaart. Aangezien alle vondsten verklaard konden worden door natuurlijke factoren, was gedragsreconstructie onmogelijk.Show less

Leiden University Student Repository

Documents

In Collections

Midden-Paleolithische Vondsten uit Noord-Brabant: Een onderzoek naar vondstverspreiding en landschappelijke kenmerken.