Collectievorming in beeld. Documentaire foto-opdrachten bij de stadsarchieven van Amsterdam en Rotterdam en het Tropenmuseum

Deze masterthesis gaat over een specifieke methode van verzamelen door archiefinstellingen en musea, namelijk het geven van documentaire foto-opdrachten. Hierbij wordt fotografen gevraagd om bepaalde aspecten van het leven in het werkgebied van de instelling in beeld vast te leggen. Voor mijn onderzoek naar de redenen van verzamelinstituten om sinds 1972 deze opdrachten te geven, heb ik drie instellingen gekozen die vanuit een lange of korte traditie deze opdrachten geven: de stadsarchieven van Amsterdam en Rotterdam en het Tropenmuseum. Bij het geven van opdrachten neemt een verzamelinstituut initiatief tot het vormen van collecties, is een instituut sterk betrokken op de hedendaagse maatschappij en ziet de instelling de noodzaak in van actuele beeldcollecties. In het literatuuronderzoek zijn deze aspecten in een historisch kader geplaatst en worden de volgende thema’s uitgewerkt: de actieve betrokkenheid van verzamelinstituten bij ontwikkelingen in de maatschappij, de oorsprong...Show moreDeze masterthesis gaat over een specifieke methode van verzamelen door archiefinstellingen en musea, namelijk het geven van documentaire foto-opdrachten. Hierbij wordt fotografen gevraagd om bepaalde aspecten van het leven in het werkgebied van de instelling in beeld vast te leggen. Voor mijn onderzoek naar de redenen van verzamelinstituten om sinds 1972 deze opdrachten te geven, heb ik drie instellingen gekozen die vanuit een lange of korte traditie deze opdrachten geven: de stadsarchieven van Amsterdam en Rotterdam en het Tropenmuseum. Bij het geven van opdrachten neemt een verzamelinstituut initiatief tot het vormen van collecties, is een instituut sterk betrokken op de hedendaagse maatschappij en ziet de instelling de noodzaak in van actuele beeldcollecties. In het literatuuronderzoek zijn deze aspecten in een historisch kader geplaatst en worden de volgende thema’s uitgewerkt: de actieve betrokkenheid van verzamelinstituten bij ontwikkelingen in de maatschappij, de oorsprong van de historische verzameldrang en het belang dat verzamelinstituten hechten aan beeldcollecties. Uit het praktijkonderzoek komt naar voren dat een belangrijke reden voor het geven van documentaire foto-opdrachten is gelegen in de unieke mogelijkheden die ze bieden voor acquisitie: contact met (amateur)fotografen, uitwisseling met hen over de collectie en een relatief lage prijs voor goede fotografie. Voor een dieper inzicht in de vraag waarom verzamelinstituten documentaire foto-opdrachten geven, is het nodig om de opdrachten te zien in het licht van de verzamelgeschiedenis en acquisitiemethoden van het betreffende verzamelinstituut. De manier waarop documentaire foto-opdrachten zich verhouden ten opzichte van de verzamelgeschiedenis en acquisitietraditie bepaalt uiteindelijk hoe documenteren wordt ingevuld: als het aanvullen van de historische collectie met recente beelden (Stadsarchief Rotterdam), als het kritisch reflecteren op en aanvullen van de historische beeldcollectie (Tropenmuseum) of het verzamelen van fotoseries over de stad met een gedegen visie van een beroepsfotograaf (Stadsarchief Amsterdam). De vraag hoe verzamelinstituten hun collecties kunnen uitbreiden is wezenlijk voor alle verzamelinstituten, met name in een tijd van overvloed aan beelden. Het is belangrijk dat verzamelinstituten zich voortdurend bewust zijn van hun invloed in het vormen van collecties en van de veranderende maatschappelijke omstandigheden die dit proces beïnvloeden. Juist documentaire foto-opdrachten kunnen een rol van betekenis spelen bij de vraag naar de legitimatie van verzamelen. Het is immers een manier van verzamelen die mogelijkheden biedt om recht te doen aan zowel de visie en creativiteit van een fotograaf als de intentie van het verzamelinstituut waarbij beide aspecten ook naar het publiek toe inzichtelijk gemaakt kunnen worden.Show less

Leiden University Student Repository

Documents

In Collections

Collectievorming in beeld. Documentaire foto-opdrachten bij de stadsarchieven van Amsterdam en Rotterdam en het Tropenmuseum