Heiligheid siert uw huis: Tempelherinnering in woord en beeld op laatantieke synagoge- en kerkmozaïeken

Op verscheidene mozaïekvloeren van 3de- tot 7de-eeuwse synagogen en kerken in Palestina en Arabia (Transjordanië) wordt de Tempel gethematiseerd, die na zijn verwoesting in 70 n.Chr. zowel in de joodse als christelijke herinnering voortleeft, zij het op van elkaar verschillende manieren. In deze scriptie onderzoek ik aan de hand van case studies de uitwerking die dergelijke Tempelmozaïeken hadden op hun beschouwer, en op de manier waarop die beschouwer de relatie tussen de Bijbelse Tempelcultus en de tegenwoordige synagoge of kerk begreep. Daarbij gaat het om zowel visuele mozaïeken van (mogelijke) Tempelfaçades en voorwerpen uit de Tempelcultus, als om tekstuele verwijzingen naar de Tempel in donorinscripties en psalmcitaten. Steunend op archeologische theorieën over monumentaliteit, die het mogelijk maken om de mozaïeken niet alleen als dragers, maar ook als makers van collectieve herinnering aan de Tempel te beschouwen, beargumenteer ik dat de mozaïeken een conceptuele brug...Show moreOp verscheidene mozaïekvloeren van 3de- tot 7de-eeuwse synagogen en kerken in Palestina en Arabia (Transjordanië) wordt de Tempel gethematiseerd, die na zijn verwoesting in 70 n.Chr. zowel in de joodse als christelijke herinnering voortleeft, zij het op van elkaar verschillende manieren. In deze scriptie onderzoek ik aan de hand van case studies de uitwerking die dergelijke Tempelmozaïeken hadden op hun beschouwer, en op de manier waarop die beschouwer de relatie tussen de Bijbelse Tempelcultus en de tegenwoordige synagoge of kerk begreep. Daarbij gaat het om zowel visuele mozaïeken van (mogelijke) Tempelfaçades en voorwerpen uit de Tempelcultus, als om tekstuele verwijzingen naar de Tempel in donorinscripties en psalmcitaten. Steunend op archeologische theorieën over monumentaliteit, die het mogelijk maken om de mozaïeken niet alleen als dragers, maar ook als makers van collectieve herinnering aan de Tempel te beschouwen, beargumenteer ik dat de mozaïeken een conceptuele brug kunnen bouwen tussen het monument dat ze afbeelden (de Tempel) en het monument waarin ze liggen (de synagoge of kerk). Aan de hand van visuele analyse, met oog voor de situering van de mozaïeken binnen de synagoge of kerk en het zintuigelijke samenspel tussen mozaïek en diens decoratieve en liturgische omgeving, ga ik na hoe en in hoeverre deze mozaïeken de laatantieke joodse en christelijke beschouwer uitnodigden om dit verband tussen Tempel en synagoge of kerk te leggen.Show less

Leiden University Student Repository

Documents

In Collections

Heiligheid siert uw huis: Tempelherinnering in woord en beeld op laatantieke synagoge- en kerkmozaïeken