De overeenkomsten tussen de vervoeging van sterke werkwoorden in de hertaling van Louis Couperus’ roman Noodlot en het taalgebruik van de doelgroep

Het verzwakken van een sterk werkwoord is een ‘foutje’ waar menig taalgebruiker zichzelf of een ander weleens op heeft betrapt. Denk bijvoorbeeld aan zwemde zeggen in plaats van zwom. Vaak is zo’n foutje nietszeggend, maar sommige werkwoorden worden zo vaak verzwakt, dat deze zwakke vorm in de standaardtaal wordt opgenomen. Dit viel bijvoorbeeld op bij het lezen van Louis Couperus’ roman Noodlot uit 1890, waarin werkwoordsvormen als wiesch (waste) en dorst (durfde) voorkomen. In 2023 is er een hertaling verschenen van dit werk waarin onder andere aanpassingen zijn gedaan aan deze sterke werkwoordsvormen. Het doel van dit onderzoek is om te achterhalen of het hertaalde werk daadwerkelijk aansluit bij het hedendaagse taalgebruik op het gebied van werkwoorden. De onderzoeksvraag luidt daarom als volgt: In hoeverre sluit de vervoeging van sterke werkwoorden in de hertaling van Noodlot van Louis Couperus aan op het taalgebruik van de doelgroep?. Dit is onderzocht door een vragenlijst af...Show moreHet verzwakken van een sterk werkwoord is een ‘foutje’ waar menig taalgebruiker zichzelf of een ander weleens op heeft betrapt. Denk bijvoorbeeld aan zwemde zeggen in plaats van zwom. Vaak is zo’n foutje nietszeggend, maar sommige werkwoorden worden zo vaak verzwakt, dat deze zwakke vorm in de standaardtaal wordt opgenomen. Dit viel bijvoorbeeld op bij het lezen van Louis Couperus’ roman Noodlot uit 1890, waarin werkwoordsvormen als wiesch (waste) en dorst (durfde) voorkomen. In 2023 is er een hertaling verschenen van dit werk waarin onder andere aanpassingen zijn gedaan aan deze sterke werkwoordsvormen. Het doel van dit onderzoek is om te achterhalen of het hertaalde werk daadwerkelijk aansluit bij het hedendaagse taalgebruik op het gebied van werkwoorden. De onderzoeksvraag luidt daarom als volgt: In hoeverre sluit de vervoeging van sterke werkwoorden in de hertaling van Noodlot van Louis Couperus aan op het taalgebruik van de doelgroep?. Dit is onderzocht door een vragenlijst af te nemen bij twee 2-vwo-klassen en twee 5-vwo-klassen, waarin zij zelf de verleden tijd van achttien sterke werkwoorden (die voorkomen in Noodlot) moesten invullen. Negen van deze werkwoorden worden al verzwakt geaccepteerd in het Standaardnederlands en de andere negen (nog) niet. Uit de resultaten blijkt dat de vervoeging van sterke werkwoorden in de hertaling van Noodlot van Louis Couperus redelijk aansluit op het taalgebruik van de doelgroep. Van de achttien werkwoorden zijn er vier werkwoorden gevonden waarbij de hertaling niet overeenkomt met het antwoord dat door de meeste leerlingen is gegeven. Op basis van de gevonden resultaten wordt tot slot aangeraden om bij vervolgonderzoek de focus te leggen op de mate van herkenning die leerlingen ervaren bij het lezen van het hertaalde werk, om zo te onderzoeken of zij de werkwoorden die zij zelf verzwakken wel accepteren in de sterke vorm.Show less

Leiden University Student Repository

Documents

In Collections

De overeenkomsten tussen de vervoeging van sterke werkwoorden in de hertaling van Louis Couperus’ roman Noodlot en het taalgebruik van de doelgroep