Leiden University Student Repository

Niesthoven, Marleena (2025)

Het Genereren van Rijke Teksten met ChatGPT: Een Vergelijking met Rijketeksten.org: Onderzoek naar de geschiktheid van ChatGPT voor het genereren van rijke teksten voor in het basisonderwijs

Bachelor thesis | Pedagogische wetenschappen (BSc)

De leesvaardigheid van Nederlandse basisschoolleerlingen is de afgelopen jaren sterk gedaald. Het gebruik van rijke teksten (teksten met onder andere authentiek taalgebruik,aansluiting bij de leefwereld, en gevarieerde woord- en zinskenmerken) wordt gezien als een mogelijke oplossing. Door het beperkte aanbod van geschikte rijke teksten wordt het gebruik van generatieve AI verkend. Dit onderzoek onderzoekt in hoeverre ChatGPT in staat is om rijke teksten te genereren die vergelijkbaar zijn met teksten van het platform rijketeksten.org. Dit platform is specifiek ontworpen voor het aanleveren van rijke teksten. Hiervoor zijn zestig teksten van rijketeksten.org en zestig door ChatGPT gegenereerde teksten verzameld, verdeeld over drie leeftijdscategorieën (6-8, 8-10 en 10-12 jaar). De rijkheid van de teksten werd beoordeeld met behulp van het Leesbaarheidsinstrument Nederlandse Teksten (LiNT), op basis van zes tekstkenmerken: onbekende woorden, nieuwe woorden, lengte van deelzinnen,...Show moreDe leesvaardigheid van Nederlandse basisschoolleerlingen is de afgelopen jaren sterk gedaald. Het gebruik van rijke teksten (teksten met onder andere authentiek taalgebruik,aansluiting bij de leefwereld, en gevarieerde woord- en zinskenmerken) wordt gezien als een mogelijke oplossing. Door het beperkte aanbod van geschikte rijke teksten wordt het gebruik van generatieve AI verkend. Dit onderzoek onderzoekt in hoeverre ChatGPT in staat is om rijke teksten te genereren die vergelijkbaar zijn met teksten van het platform rijketeksten.org. Dit platform is specifiek ontworpen voor het aanleveren van rijke teksten. Hiervoor zijn zestig teksten van rijketeksten.org en zestig door ChatGPT gegenereerde teksten verzameld, verdeeld over drie leeftijdscategorieën (6-8, 8-10 en 10-12 jaar). De rijkheid van de teksten werd beoordeeld met behulp van het Leesbaarheidsinstrument Nederlandse Teksten (LiNT), op basis van zes tekstkenmerken: onbekende woorden, nieuwe woorden, lengte van deelzinnen, zinslengte, persoonlijke aansprekingen en actieve werkwoordsvormen. Uit de resultaten blijkt dat ChatGPT-teksten gemiddeld meer nieuwe woorden en meer persoonlijke aanspreekvormen bevatten dan teksten van rijketeksten.org, wat kan duiden op een hogere mate van rijkheid op deze punten. Op andere kenmerken (lengte van zinnen en deelzinnen, onbekende woorden, actieve werkwoordsvormen), bleek ChatGPT vergelijkbaar met rijketeksten.org. Daarnaast bleek dat oudere kinderen bij beide bronnen rijkere teksten lazen. De bevindingen suggereren dat ChatGPT met gerichte prompts in staat is teksten te genereren die op veel kenmerken vergelijkbaar zijn met bestaande rijke teksten van rijketeksten.org. Toch is kritische beoordeling door leerkrachten essentieel, aangezien AIgegenereerde teksten niet altijd vanzelfsprekend aansluiten bij pedagogische en didactische doelen.Show less

ChatGPT

rijke teksten

basisonderwijs

Author

Niesthoven, Marleena

Faculty

Faculty of Social & Behavioural Sciences

Supervisors

Koornneef, A.W.

ECTS Credits

15

Language

nl