Spiegel en venster op de klimaatcrisis: een ecokritische analyse van de representatie van de klimaatcrisis en agency van jongeren in Nederlandse jeugdliteratuur

Jongeren ervaren gevoelens van machteloosheid en stress rondom de klimaatcrisis. Jeugdliteratuur kan bijdragen aan het nuanceren van deze emoties door hoopvolle perspectieven te bieden en jongeren in aanraking te brengen met uiteenlopende manieren van denken en handelen. Vanuit een ecokritisch kader, gecombineerd met het concept agency (opgevat als relationele handelingsruimte binnen sociale, culturele en ecologische contexten), onderzoekt deze scriptie hoe Nederlandstalige jeugdliteratuur de klimaatcrisis representeert en welke handelingsmogelijkheden zij jongeren aanreiken. Drie recente romans staan centraal: Rugzwemmen van Marc ter Horst, Winnen van de wereld van Mark Bodee en Dwarsloper van Mijke Pelgrim. De boeken zijn geanalyseerd aan de hand van drie invalshoeken: representatie, agency en visie. De analyse is gepositioneerd binnen de derde golf van ecokritiek, waarin relationele verhoudingen tussen mens en omgeving centraal staan. De resultaten tonen dat de hoofdpersonages...Show moreJongeren ervaren gevoelens van machteloosheid en stress rondom de klimaatcrisis. Jeugdliteratuur kan bijdragen aan het nuanceren van deze emoties door hoopvolle perspectieven te bieden en jongeren in aanraking te brengen met uiteenlopende manieren van denken en handelen. Vanuit een ecokritisch kader, gecombineerd met het concept agency (opgevat als relationele handelingsruimte binnen sociale, culturele en ecologische contexten), onderzoekt deze scriptie hoe Nederlandstalige jeugdliteratuur de klimaatcrisis representeert en welke handelingsmogelijkheden zij jongeren aanreiken. Drie recente romans staan centraal: Rugzwemmen van Marc ter Horst, Winnen van de wereld van Mark Bodee en Dwarsloper van Mijke Pelgrim. De boeken zijn geanalyseerd aan de hand van drie invalshoeken: representatie, agency en visie. De analyse is gepositioneerd binnen de derde golf van ecokritiek, waarin relationele verhoudingen tussen mens en omgeving centraal staan. De resultaten tonen dat de hoofdpersonages elk op eigen wijze omgaan met de klimaatcrisis: door het zoeken naar veerkracht, het ontwikkelen van activistische daadkracht of het aangaan van betekenisvolle relaties. In alle verhalen groeit agency relationeel: jongeren vinden handelingsruimte niet alleen door individuele keuzes, maar vooral via vriendschappen en gedeelde ervaringen. De natuur wordt meestal antropocentrisch verbeeld als een spiegel voor de gevoelens van de protagonist. De conclusie is dat jeugdliteratuur een narratieve en pedagogische ruimte creëert waarin jongeren hoop en handelingsperspectief kunnen ervaren. Daarmee zijn deze romans niet alleen literair betekenisvol, maar ook waardevol binnen educatieve contexten als vensters en spiegels voor het denken over de klimaatcrisis.Show less

Leiden University Student Repository

Documents

In Collections

Spiegel en venster op de klimaatcrisis: een ecokritische analyse van de representatie van de klimaatcrisis en agency van jongeren in Nederlandse jeugdliteratuur