In het licht van de media: Een verkenning van thematische verhoudingen tussen pers en  regeerakkoorden

Deze scriptie onderzoekt de relatie tussen mediaberichtgeving en beleidsprioriteiten in Nederlandse regeerakkoorden. De centrale onderzoeksvraag luidt: "Hoe verhoudt de aandacht voor thema's in regeerakkoorden zich tot de media-aandacht voor deze thema's in de maand voor de verkiezingen voorafgaand aan deze regeerakkoorden in Nederland?" Door analyse van tien verkiezingsjaren (1994-2023) en twintig beleidsdomeinen wordt onderzocht in hoeverre de agenda-setting theorie van toepassing is op Nederlandse beleidsvorming. Media-aandacht wordt gemeten aan de hand van krantenberichtgeving, terwijl beleidsprioriteiten worden geoperationaliseerd als het percentage alinea's per beleidsthema in regeerakkoorden. De hoofdbevinding is dat er geen uniforme relatie bestaat tussen media-aandacht en beleidsprioriteiten, maar dat deze relatie domeinspecifiek is. De verklaarde variantie varieert van 34,2% bij arbeidsbeleid tot 99,1% bij defensie, wat wijst op verschillende onderliggende mechanismen per...Show moreDeze scriptie onderzoekt de relatie tussen mediaberichtgeving en beleidsprioriteiten in Nederlandse regeerakkoorden. De centrale onderzoeksvraag luidt: "Hoe verhoudt de aandacht voor thema's in regeerakkoorden zich tot de media-aandacht voor deze thema's in de maand voor de verkiezingen voorafgaand aan deze regeerakkoorden in Nederland?" Door analyse van tien verkiezingsjaren (1994-2023) en twintig beleidsdomeinen wordt onderzocht in hoeverre de agenda-setting theorie van toepassing is op Nederlandse beleidsvorming. Media-aandacht wordt gemeten aan de hand van krantenberichtgeving, terwijl beleidsprioriteiten worden geoperationaliseerd als het percentage alinea's per beleidsthema in regeerakkoorden. De hoofdbevinding is dat er geen uniforme relatie bestaat tussen media-aandacht en beleidsprioriteiten, maar dat deze relatie domeinspecifiek is. De verklaarde variantie varieert van 34,2% bij arbeidsbeleid tot 99,1% bij defensie, wat wijst op verschillende onderliggende mechanismen per beleidsdomein. Institutionele stabiliteit blijkt een belangrijke modererende factor. Beleidsdomeinen met consistente aandacht in voorgaande regeerakkoorden vertonen een 'buffer' tegen mediaschommelingen. Zodra deze consensus ontbreekt, ontstaat er ruimte voor mediaaandacht om door te werken in beleidsprioriteiten. Politieke instabiliteit heeft tegenstrijdige effecten: bij controversiële thema's leidt crisis tot meer directe beleidsaandacht, maar vermindert de doorwerking van actuele media-aandacht. Verschillende beleidsdomeinen volgen verschillende logica's - defensie en macro-economie opereren autonoom van mediatrends, terwijl andere domeinen meer responsief zijn. De bevindingen vereisen een aanpassing van de agenda-setting theorie en tonen aan dat Nederland een systeem heeft met gefragmenteerde responsiviteit. Media-invloed wordt gemoduleerd door institutionele structuren, politieke dynamiek en domeinspecifieke kenmerken, waarbij wederkerigheid en strategische selectiviteit belangrijke kenmerken zijn van hedendaagse democratische beleidsvorming.Show less

Leiden University Student Repository

Documents

In Collections

In het licht van de media: Een verkenning van thematische verhoudingen tussen pers en regeerakkoorden