De Russische Ziel… en of deze beviel: Hoe de Russische landschapsschilderkunst in de tentoonstelling Het Russische Landschap in Nederland en Engeland werd ontvangen

Volgens schrijver Fëdor Dostoevskij begrijpen buitenlanders niks van de Russische landschapskunst. Ook zijn naamgenoot Fëdor Tjutčev schreef dat “het hovaardige oog van de westerling blind is voor het geheime licht dat uit het karige Russische landschap straalt.” Toch was de overzichtstentoonstelling van de Russische landschapsschilderkunst in 2003-2004 in Groningen een groot succes. Ook de pers was doorgaans lovend over de toen voor het westen nog onbekende schilderijen. In de westerse wereld werd de Russische landschapskunst eerder decennialang opzijgeschoven. Hoe werd de Russische landschapsschilderkunst op de tentoonstelling Het Russische Landschap ontvangen in Nederland? Om deze vraag te beantwoorden is in de literatuurstudie een historisch overzicht geïntegreerd en wordt toegelicht hoe de tentoonstelling tot stand is gekomen. Na dit historische overzicht wordt gedemonstreerd op welke manieren de Russische landschapsschilderkunst kan worden benaderd: zowel apolitieke...Show moreVolgens schrijver Fëdor Dostoevskij begrijpen buitenlanders niks van de Russische landschapskunst. Ook zijn naamgenoot Fëdor Tjutčev schreef dat “het hovaardige oog van de westerling blind is voor het geheime licht dat uit het karige Russische landschap straalt.” Toch was de overzichtstentoonstelling van de Russische landschapsschilderkunst in 2003-2004 in Groningen een groot succes. Ook de pers was doorgaans lovend over de toen voor het westen nog onbekende schilderijen. In de westerse wereld werd de Russische landschapskunst eerder decennialang opzijgeschoven. Hoe werd de Russische landschapsschilderkunst op de tentoonstelling Het Russische Landschap ontvangen in Nederland? Om deze vraag te beantwoorden is in de literatuurstudie een historisch overzicht geïntegreerd en wordt toegelicht hoe de tentoonstelling tot stand is gekomen. Na dit historische overzicht wordt gedemonstreerd op welke manieren de Russische landschapsschilderkunst kan worden benaderd: zowel apolitieke natuurervaringen als chauvinistisch Russische trots kunnen door de werken bij de kijker worden opgewekt. Dit laatste kan worden bereikt door zowel modderige landwegen als weelderige bossen. Er wordt hier ook ingegaan op de uitlatingen van Dostoevskij en Tjutčev over het buitenlandse onbegrip. De literatuurstudie wordt afgesloten met een artikel van Ellen Rutten, waarin wordt opgemerkt dat in Groningen mensen vooral afkwamen op de Russische Ziel. Om deze laatste bewering te testen is een kwantitatief onderzoek opgesteld. De expositie werd doorverkocht aan the National Gallery, en dus kon zowel de Engelse als Nederlandse media-aandacht worden onderzocht. Het extra aantal bronnen uit Engeland dat hierdoor is toegevoegd maakt de percentages een stuk betrouwbaarder en minder afhankelijk van toeval. In elke gevonden relevante bron is gezocht naar een veertiental kenmerken. Aan de hand hiervan kan worden afgeleid op welke manier het westen de Russische landschapskunst heeft binnengehaald. Een van de grootste ontdekkingen in het kwantitatieve onderzoek was het verschil tussen de Nederlandse en Engelse krantenartikelen, die uitgebreid worden toegelicht. Verder toont dit werkstuk aan dat in Nederland vele bronnen meegingen in de Russische Ziel, maar ook andere kenmerken erg vaak werden genoemd. Het landschap werd in Groningen en Nederland zowel intrinsiek als nationaal geïnterpreteerd, en deze twee benaderingen blijken elkaar ook niet uit te sluiten.Show less

Leiden University Student Repository

Documents

In Collections

De Russische Ziel… en of deze beviel: Hoe de Russische landschapsschilderkunst in de tentoonstelling Het Russische Landschap in Nederland en Engeland werd ontvangen