Het bronnenmateriaal dat voor onderzoek naar kleding gebruikt kan worden is beperkt, zeker voor inheemse nederzettingen in West-Nederland. Over de in deze periode in de noordelijke provincies...Show moreHet bronnenmateriaal dat voor onderzoek naar kleding gebruikt kan worden is beperkt, zeker voor inheemse nederzettingen in West-Nederland. Over de in deze periode in de noordelijke provincies gedragen kleding bestaan wel diverse algemene theorieën, gebaseerd op schriftelijke, iconografische en archeologische bronnen. Hieruit komen diverse kledingstijlen naar voren, waaronder een vaak gedragen basisstijl. Deze lijkt geen gebruik te maken van fibulae. In Leidschendam-Leeuwenbergh bestaat het aan kleding verbonden bronnenmateriaal echter hoofdzakelijk uit (fragmenten van) fibulae. Dit past dus niet bij de door de algemene theorieën voorgestelde basisstijl. Op basis van het vondstmateriaal moet deze waarschijnlijk dus aangevuld worden met kledingstukken waarvoor wel fibulae gebruikt werden. Deze zijn mogelijk meer ‘inheems’ en daardoor weinig afgebeeld en onzichtbaar. Het lijkt er echter wel op dat fibulae zowel binnen ‘Romeinse’ als ‘Inheemse’ stijlen voorkwamen en dus niet als specifiek voor de een of de ander gelden. De algemene theorieën blijken ontoereikend te zijn. Toch zijn deze de enige indicatie van kleding die zonder fibulae gedragen werd en die dus geen sporen heeft achtergelaten. Zowel het bronnenmateriaal als de theorieën worden dus gekenmerkt door grote beperkingen. Een reconstructie van de in de nederzetting gedragen kleding zal zich op beide moeten baseren en ook dan zal veel onzichtbaar of onduidelijk blijven. Wel kan het materiaal diverse interessante aanknopingpunten opleveren voor breder vervolgonderzoek. De fibulae kunnen ook zelfstandig uitgewerkt worden, hoewel ze eigenlijk niet los gezien moeten worden van de kleding waartoe ze behoren. Door gebruik te maken van typologie kunnen dateringen worden gegeven. Ook kunnen de fibulae (deels) verbonden worden aan de identiteit van hun drager, maar deze toewijzingen blijven twijfelachtig. De fibulae worden zowel binnen de nederzetting, in graven als in een mogelijke rituele context aangetroffen, duidend op een betekenis als meer dan alleen een gebruiksvoorwerp. Deze is echter moeilijk aan te tonen. Hetzelfde geldt voor diverse andere sociale aspecten, zoals status. Ook de mate waarin fibulae voorkwamen blijft onduidelijk. Toch zegt alleen al de aanwezigheid van de fibulae op dit type site iets over het gebruik ervan. Met de verkregen gegevens kan het algemene beeld over kleding- en fibulaegebruik verder aangevuld worden.Show less
De vondstlaag Neumark-Nord 2/1c is een onderdeel van het uit het Eem daterende fossiele meerbekken Neumark-Nord 2. Samen met Neumark-Nord 1 en 3 vormen deze drie fossiele meerbekkens een uniek...Show moreDe vondstlaag Neumark-Nord 2/1c is een onderdeel van het uit het Eem daterende fossiele meerbekken Neumark-Nord 2. Samen met Neumark-Nord 1 en 3 vormen deze drie fossiele meerbekkens een uniek archeologisch complex. Een complex dat rijk is aan fauna en vuursteen artefacten, en een geologische sequentie bezit met een tijdsdiepte van zo'n 350.000 jaar. De fossiele meerbekkens bevinden zich in de Geisel vallei in Saksen-Anhalt, Duitsland. De eerste van deze meerbekkens werd in 1985 gevonden door M. Thomae en sindsdien is er hier archeologisch onderzoek gedaan. Omdat er weinig bekend was over het vondst assemblage van Neumark-Nord 2/1c is er onderzoek naar de kenmerken van dit vondst assemblage gedaan. Dit is gedaan door de vuursteen artefacten binnen het assemblage te analyseren. Door middel van een steekproef zijn artefacten hiervoor geselecteerd. Door verschillende attributen van deze artefacten te onderzoeken is het vondst assemblage gekarakteriseerd op verschillende aspecten van vuursteenbewerking. Ten eerste is gekeken naar de aanwezigheid van lokale vuursteenbewerking en het transport van grondstoffen door mensen. Daarnaast is ook gekeken naar de kerntechnologie en de aanwezigheid van de reductie sequentie. Ten slotte zijn ook de herkende werktuigen onderzocht. Het vuursteen assemblage van Neumark-Nord 2/1c kan gekarakteriseerd worden als een assemblage dat bestaat uit vrij kleine artefacten. Er was sprake van lokale vuursteenbewerking vanwege onder andere de aanwezigheid van klopstenen. Echter de kernen werden elders van hun cortex ontdaan waarna ze op lokatie gebruikt werden. Behalve het ontdoen van de cortex waren de overige stappen in de reductie sequentie van de kernen wel aanwezig. Deze reductie sequentie bestond uit verschillende korte fasen van reductie tot dat de kern was uitgeput en afgedankt werd. De kernen waren over het algemeen shapeless en polyhedral kernen. De werktuigen bestonden voor het over grote deel uit Clacton notches, getande stukken en enkele typen schrabbers.In vergelijking met de vondst assemblages van Neumark-Nord 2/2 en Neumark-Nord 1 waren er opvallend veel overeenkomsten tussen hun kerntechnologieën en werktuig assemblages.Show less
Door gebruik te maken van gebruikssporen-analyse is het mogelijk om aan bepaalde werktuigen, al dan niet gemodificeerd, te kunnen zien waarvoor en hoe ze precies gebruikt zijn. Tweekleppige...Show moreDoor gebruik te maken van gebruikssporen-analyse is het mogelijk om aan bepaalde werktuigen, al dan niet gemodificeerd, te kunnen zien waarvoor en hoe ze precies gebruikt zijn. Tweekleppige schelpen kunnen goed gebruikt worden om bijvoorbeeld huiden, lianen of andere vezelachtige planten mee te schrapen, om incisies mee te maken, als netgewichten, of om iets uit te lepelen. Op de site El Cabo, in het oosten van de Dominicaanse Republiek, zijn enkele complete tweekleppigen en vele andere schelpartefacten gevonden. Voor het onderzoek naar de gebruikssporen op de tweekleppige schelpen van El Cabo zijn 17 tweekleppigen onder een metaal microscoop bekeken. Uit dit onderzoek is gebleken dat op drie van deze schelpen gebruikssporen te zien zijn, welke aangeven dat er silica-houdende planten mee bewerkt zijn. Hierbij kan gedacht worden aan het schrapen van een plant om bruikbare vezels te verkrijgen, of het uitschrapen van een kalebas. Dit zijn activiteiten die men kan verwachten in een Taíno nederzetting. De schelpen ornamenten zijn ook te verwachten voor een site uit deze periode op de Grote Antillen. Hoewel er veel schelpen niet gemodificeerd zijn voor gebruik, is er ook een aantal gemodificeerde gebruiksvoorwerpen gevonden. Het wordt aangeraden om de gehele toolkit die men in El Cabo gebruikt heeft op gebruikssporen te onderzoeken. Ook de toolkits van andere sites op de Grote- en Kleine Antillen moeten worden onderzocht op een grotere tijdschaal, om zo vergelijkingen te kunnen maken en verschillen door de tijd heen te kunnen constateren.Show less
Deze scriptie handelt over de vondstlaag 2/1 van het meer bekken Neumark-Nord 2 gelegen in Sachsen-Anhalt te Duitsland. Neumark-Nord is een archeologische vindplaats bestaande uit 2 meer bekkens...Show moreDeze scriptie handelt over de vondstlaag 2/1 van het meer bekken Neumark-Nord 2 gelegen in Sachsen-Anhalt te Duitsland. Neumark-Nord is een archeologische vindplaats bestaande uit 2 meer bekkens daterend uit het Eem en 1 meerbekken uit het Holstein waarbij zowel archeologische als paleontologische objecten zijn gevonden. Het doel van dit onderzoek is nagaan welke taphonomische processen invloed hadden op het ontstaan van de archeologische site en op welke manier dit zich uit op de vondstassemblage uit laag 2/1c. Uit het onderzoek komt naar voren dat een groot deel van het assemblage bloot heeft gestaan aan zowel horizontale als verticale verplaatsing, dit blijkt uit de totale hoeveelheid vondsten en de grootte van de vondsten per vierkante meter. Ongeveer de helft van de vuurstenen artefacten groter dan 10 mm was gebroken, dit is waarschijnlijk het resultaat van golven of van processen zoals slope wash. Aangezien het meer gedurende een lange periode droog heeft gestaan, zal de invloed van golfbewegingen gering zijn geweest. De Neumark-Nord sites hebben bloot gestaan aan zowel C-transforms als Ntransforms, deze zijn samen verantwoordelijk voor de vorming van de vindplaats, zoals deze nu bij archeologen bekend is. De opgravingstechnieken hadden een grote invloed op de vondstassemblage. Een deel van de vierkante meters moest op een andere manier worden opgegraven, vanwege tijdsdruk. Het resultaat hiervan is duidelijk te zien aan het feit dat de hoeveelheid vondsten uit deze vierkante meters opmerkelijk lager is dan de vondsten uit de andere vierkante meters.Show less
In deze scriptie wordt ingegaan op de chronologische relatie tussen de grafheuvels en de huizen van Angelslo-Emmerhout (gemeente Emmen). Hierbij is onderzocht of de grafheuvels werden opgeworpen...Show moreIn deze scriptie wordt ingegaan op de chronologische relatie tussen de grafheuvels en de huizen van Angelslo-Emmerhout (gemeente Emmen). Hierbij is onderzocht of de grafheuvels werden opgeworpen naast bestaande huizen, of dat de huizen zijn aangelegd naast oudere grafheuvels. Bij de site Angelslo-Emmerhout is er voor deze onderzoeksvraag sprake van een ideale situatie. De grafheuvels en de huizen liggen hier namelijk met elkaar verweven. In totaal ging het om elf grafheuvels en 33 huisplattegronden. Om met deze gegevens de onderzoeksvraag te kunnen beantwoorden, was het van belang dat de grafheuvels en de huizen gedateerd werden. Dit laatste was niet erg eenvoudig, omdat de grafheuvels en de huizen al in de jaren '60 waren opgegraven door het BAI en er daarom sprake was van verouderde onderzoeksmethoden en documentatie. Hierbij kwam overigens ook nog dat de opgravinggegevens slechts summier gepubliceerd zijn. Desalniettemin is het toch gelukt om de onderzoeksvraag te kunnen beantwoorden. Uit de grafheuvelgegevens bleek dat de oudste grafheuvels waren opgeworpen in het laatneolithicum A en dat ook in de vroege bronstijd en in de overgangsperiode middenbronstijd A naar midden-bronstijd B, nog zeker twee grafheuvels waren opgeworpen. Of er na deze periode nog grafheuvels zijn gebouwd is niet duidelijk. Wel bekend is dat de meeste secundaire bijzettingen dateren uit de periode midden-bronstijd B. Bij de huisplattegronden waren slechts van drie Emmerhout huistypes de 14C-dateringen bekend. Omdat deze gegevens niet erg representatief zijn, is ook gekeken naar de algemene datering van de huistypes Emmerhout en Elp. Hieruit bleek dat beide types dateren uit de midden-bronstijd B en de late bronstijd. Uit de grafheuvel- en plattegronddateringen bleek vervolgens dat de grafheuvels ouder waren dan de huizen en dat de huizen dus moeten zijn aangelegd naast reeds bestaande grafheuvels. Met deze uitkomst werden ook de bevindingen van Q. Bourgeois en D.Fontijn 2008 ondersteund. Zij zijn namelijk van mening dat de meeste bekende huizen werden aangelegd naast reeds bestaande grafheuvels.Show less
Reeds in de 18e eeuw werd Elefantine al tempelstad genoemd. De eerste bezoekers van het eiland Elefantine zagen ruines die duidelijk toebehoorden aan het oude Egypte. Tempelstad omvat meer dan...Show moreReeds in de 18e eeuw werd Elefantine al tempelstad genoemd. De eerste bezoekers van het eiland Elefantine zagen ruines die duidelijk toebehoorden aan het oude Egypte. Tempelstad omvat meer dan alleen een stad met een plaats waar mensen naar toe gaan om hun geloof te bedrijven, het duidt op intensief samenspel van de stedelijke maatschappij en de religieuze beleving van zijn bewoners. In deze studie wordt onderzocht of we kunnen spreken van incorporatie (inlijving) van de tempels in de stad Elefantine. Richtinggevend hierbij zijn de volgende onderzoeksvragen: 1. Is er sprake van incorporatie en zo ja, op welke wijze. Welke motieven lagen er aan ten grondslag, op welk moment is de incorporatie begonnen en welke partijen waren daarbij betrokken? 2. Tempels in het oude Egypte hebben een onafhankelijk ontwikkelingsproces doorlopen. Kunnen we een directe relatie aantonen tussen dit proces en Elefantine? 3. Kunnen we over Elefantine spreken als een stad en zo ja, hoe onderscheiden we de stad, op welk moment deed deze omslag zich voor, hoe openbaarde deze zich en wie waren er bij betrokken? In de speurtocht naar een antwoord op deze vragen, wordt in eerste instantie de omgeving in de brede zin des woords onderzocht: de ecologisch, de sociale, de economisch, de historische en materiele aspecten van het landschap rond Elefantine komt in het kort aan de orde. Vervolgens wordt in 3 fasen de historische ontwikkeling van de stad en tempel beschreven. De eerste fase betreft globaal het 3e millennium BC, waarin Elefantine een duidelijke rol als grensstad heeft. De tweede fase omvat het begin van het 2e millennium, waarin een omslag naar een religieuze rol voor de stad is te constateren. Er ontstaat een sacraal gebied met een concentratie van tempels en heiligdommen. De derde en laatste fase beslaat de lange periode van het midden van het 2e millennium BC tot in de eerste eeuwen AD, een fase waarin het sacrale gebied op het eiland zich uitbreid en tegelijkertijd de woonfuncties zich verplaatsten naar een nieuwe stad op de rivieroever. Tenslotte wordt een synthese van de resultaten van het onderzoek gegeven, in antwoord op de 3 gestelde onderzoeksvragen.Show less
From the first till the third century AD Antioch on the Orontes was one of the main cities of the Roman Empire. Before the rise of Constantinople Antioch and Alexandria were the main administrative...Show moreFrom the first till the third century AD Antioch on the Orontes was one of the main cities of the Roman Empire. Before the rise of Constantinople Antioch and Alexandria were the main administrative and urban centres in the east of the empire. Antioch was founded by Seleukos I around 300 BC as a Greek city. Antioch became a part of the Roman Empire in 64 BC when the Roman province Syria was annexed. The local elite could hold on to most of their former power and the city was allowed to rule the region almost autonomously. In the following centuries the appearance of the city started to change. Because of the Roman characteristics in the buildings the city has been called Romanized. Local administration, language and myths on the other hand remained Greek. Important to notice is the difference in grounds which the Romans and Greeks used to define their cultures. In the Roman world appearance and architecture were important, while the Greek world was based on Greek language and descent. It was therefore possible for the inhabitants of the Greek East to keep their own culture even when the appearance of the city became more Roman. Libanius, a writer from Antioch in the fourth century, still focused on the ‘Greekness’ of the city. The Roman rulers had replaced the Seleucid administration but didn’t make the population of Antioch feel oppressed. In the centuries following the Roman annexation the city became a Graeco-Roman city in lay-out and architecture. The surrounding Syrian region also influenced the culture in Antioch. A new culture developed in the second and third century AD combining Roman, Greek and Syrian elements. The combination of Greek, Roman and local influences was characteristic for the newly developing culture in all the eastern Roman provinces. It is therefore impossible to describe these cultures as Romanized. The Roman presence did influence the culture in Antioch, but not simply by dominating the Greek or local elements.Show less
The colonels Rottiers and Humbert acquired a great amount of antiquities for the archeological museum in Leiden. Rottiers focused mostly on Greek antiquities, while Humberts time in Tunisia...Show moreThe colonels Rottiers and Humbert acquired a great amount of antiquities for the archeological museum in Leiden. Rottiers focused mostly on Greek antiquities, while Humberts time in Tunisia provided the museum with unique Punic material. Both colonels went on expeditions financed by the Dutch kingdom, but not everything went as Reuvens and the department had planned it. Rottiers acquired nothing special on his expedition to the Greek archipelago and spent most of his time on Rhodes on a private mission. This caused friction between the colonel and the professor. Humbert and Reuvens didn’t always get along either. Humberts first mission to Carthage was successful, but his second mission got a whole other goal than was originally intended. This new goal led to the acquisition of some impressive collections, among which was one of the greatest Egyptian collections of Europe of that time. The new collections however presented some serious problems because there was not enough space in the museum to store them. Reuvens dreamt of a perfect museum, but due to financial problems and his early dead, he never saw his dream come true.Show less
Mijn onderzoek behandelt handgevormd aardewerk uit de late IJzertijd en de Romeinse tijd. Het probleem is dat het handgevormde aardewerk uit beide perioden niet te onderscheiden is. Het doel van...Show moreMijn onderzoek behandelt handgevormd aardewerk uit de late IJzertijd en de Romeinse tijd. Het probleem is dat het handgevormde aardewerk uit beide perioden niet te onderscheiden is. Het doel van het onderzoek is om bij te dragen aan een betere datering van het handgevormde aardewerk uit de late IJzertjid en het handgevormde aardewerk uit de vroeg- en midden-Romeinse tijd. Taayke heeft een studie naar handgevormd aardewerk uit de late IJzertijd en de Romeinse tijd gedaan.102 Deze studie is het uitgangspunt voor mijn onderzoek. Met mijn onderzoek heb ik twee aardewerkcomplexen onderzocht. Om het handgevormde aardewerk uit de late IJzertijd van het handgevormde aardewerk uit de Romeinse tijd te kunnen scheiden, is een put gekozen die gedateerd wordt in de late IJzertijd en een put die gedateerd wordt in de Romeinse tijd. De twee hoofdpublicaties die gebruikt zijn om de putten te dateren, zijn een publicatie van Blomsma en Brouwer en een artikel van Van den Broeke. De eindconclusie is dat er geen onderscheid te maken is tussen handgevormd aardewerk uit de late IJzertijd en het handgevormde aardewerk uit de Romeinse tijd. Een vraag die op het moment onbeantwoord blijft, is of het materiaal uit Oss-Horzak anders is dan het materiaal uit Breda-West.Show less
