Dankzij digitale innovaties, sociaal-culturele ontwikkelingen en veranderingen in de Nederlandse journalistiek, is er een toegenomen behoefte aan transparantie in de journalistiek. In het...Show moreDankzij digitale innovaties, sociaal-culturele ontwikkelingen en veranderingen in de Nederlandse journalistiek, is er een toegenomen behoefte aan transparantie in de journalistiek. In het wetenschappelijke discours wordt transparantie vaak gekoppeld aan geloofwaardigheid. Volgens het Dual Processing Model of Credibility Assesment zouden transparantiekenmerken namelijk als perifere aanwijzingen kunnen dienen om de informatiekwaliteit vast te stellen en mensen gaan vaak uit van zulke perifere aanwijzingen om de geloofwaardigheid van online-informatie te beoordelen. Op die manier zouden transparantie-elementen ervoor kunnen zorgen dat mensen het nieuwsbericht en de nieuwsbron geloofwaardiger vinden. In deze scriptie wordt dit door middel van een experiment getoetst. Daarnaast toetst deze scriptie of betrokkenheid bij het onderwerp van het nieuwsbericht, dit verband modereert. Volgens het principe van Hostile Media Perception zouden individuen die sterk betrokken zijn bij een kwestie, neutrale berichtgeving over deze kwestie namelijk eerder zien als vooringenomen tegen hun opvattingen. Dit zou de geloofwaardigheidsbeoordelingen van individuen kunnen beïnvloeden waardoor het effect van transparantie op geloofwaardigheid kleiner wordt. Uit de analyses is gebleken dat het toevoegen transparantiekenmerken aan een nieuwsbericht geen significant effect heeft op de geloofwaardigheidsbeoordelingen van zowel dit nieuwsbericht als de nieuwsbron. Ook betrokkenheid bij het nieuwsbericht blijkt niet van invloed te zijn om de geloofwaardigheidsbeoordelingen. Vervolgonderzoek moet aantonen of er een andere aanpak nodig is om de geloofwaardigheid van nieuwsberichten en nieuwsbronnen te verhogen.Show less
Journalistieke brontransparantie, d.w.z. de mate waarin nieuwsorganisaties open zijn over de bronnen voor uitspraken in hun berichtgeving, is een veel geopperde manier om een dalend vertrouwen in...Show moreJournalistieke brontransparantie, d.w.z. de mate waarin nieuwsorganisaties open zijn over de bronnen voor uitspraken in hun berichtgeving, is een veel geopperde manier om een dalend vertrouwen in de journalistiek tegen te gaan. In deze scriptie is aan de hand van een bron-georiënteerde benadering onderzocht in hoeverre klimaatartikelen van Nederlandse mainstream online nieuwsmedia NOS.nl en NU.nl van brontransparantie getuigen. Hiervoor zijn veldbronnen in kop en verhaaltekst onderzocht. Het onderzoek toont aan dat de nieuwsmedia al in grote mate transparant zijn, maar dat vooral op het gebied van bronidentificatie nog grote stappen zijn te maken.Show less
Tijdens de coronacrisis wordt veel (nep)nieuws verspreid en dat zorgt ervoor dat nieuwsconsumenten niet meer goed weten welke media ze wel of niet kunnen vertrouwen. Journalisten willen graag zo...Show moreTijdens de coronacrisis wordt veel (nep)nieuws verspreid en dat zorgt ervoor dat nieuwsconsumenten niet meer goed weten welke media ze wel of niet kunnen vertrouwen. Journalisten willen graag zo geloofwaardig mogelijk overkomen om het vertrouwen van het publiek te winnen. Verschillende onderzoekers opperen het gebruik van transparantie als oplossing voor dit geloofwaardigheidsprobleem. Er is veel onderzoek gedaan naar de invloed van transparantie op de geloofwaardigheid van de geschreven journalistiek, maar deze onderzoeken geven geen eenduidig antwoord. Daarnaast is er geen onderzoek dat zich specifiek op televisie richt. In dit onderzoek wordt daarom onderzocht of er een effect bestaat van transparantie op de geloofwaardigheid van actualiteitenprogramma’s op televisie. Specifiek is de invloed van metajournalistieke transparantie op geloofwaardigheid onderzocht, een vorm van transparantie waarbij de kijker een kijkje achter de schermen krijgt en ziet hoe het televisie-item tot stand is gekomen. Voorbeelden daarvan zijn documenten laten zien en verwijzen naar bronnen. Om dit te onderzoeken is een online experiment uitgevoerd waaraan 152 jongvolwassenen van 18 tot en met 25 jaar (M = 21.91, SD = 1.98) deelnamen. De participanten zijn willekeurig verdeeld over twee condities. De experimentele conditie kreeg een fragment te zien van het actualiteitenprogramma Nieuwsuur dat metajournalistieke transparantie bevatte en de controleconditie kreeg een soortgelijk fragment te zien zonder metajournalistieke transparantie. Vervolgens werd de afhankelijke variabele geloofwaardigheid gemeten. Op basis van de resultaten van het onderzoek is geconcludeerd dat er een effect is van metajournalistieke transparantie op de geloofwaardigheid van actualiteitenprogramma’s. Er is een klein positief effect gevonden van metajournalistieke transparantie op degeloofwaardigheid van de inhoud. Dit wil zeggen dat jongvolwassenen de inhoud van het fragment dat metajournalistieke transparantie bevatte als geloofwaardiger beoordeelden dan de inhoud van het fragment zonder metajournalistieke transparantie. Daarnaast is een effect gevonden van het vaker kijken naar het actualiteitenprogramma op de geloofwaardigheid van het actualiteitenprogramma. Er is geen effect gevonden van metajournalistieke transparantie op de geloofwaardigheid van het actualiteitenprogramma zelf of de journalist in het actualiteitenprogramma. Aangezien er geen grote significante effecten zijn gevonden kan worden gesteld dat transparantie geen wondermiddel is, maar mogelijk wel een kleine rol speelt in de oplossing van het geloofwaardigheidsprobleem van nieuwsmedia.Show less
