Begrijpend lezen is een complex proces waarbij een lezer een coherente mentale representatie van de tekst probeert te vormen. Voor het vormen van deze coherente mentale representatie streeft een...Show moreBegrijpend lezen is een complex proces waarbij een lezer een coherente mentale representatie van de tekst probeert te vormen. Voor het vormen van deze coherente mentale representatie streeft een lezer bepaalde normen voor coherentie na: de standards of coherence. In dit onderzoek is onderzocht wat er gebeurt met de standards van een lezer als deze tijdens het lezen cognitief extra wordt belast en hoe dit zich weerspiegelt in het leesproces en het tekstbegrip van de lezer. Daarbij is ook onderzocht welke rol de werkgeheugencapaciteit van een lezer hierbij speelt. De invloed van deze extra cognitieve belasting tijdens het lezen is aan de hand van een oogbewegingsexperiment onderzocht. In totaal deden 24 proefpersonen (17-31 jaar) met een HBO of WO opleidingsniveau mee aan het experiment. In het experiment kregen proefpersonen een duale taak, naast een leestaak moesten zij tegelijkertijd een reactietaak (piepjestaak) uitvoeren. Leesproces is gemeten aan de hand van oogbewegingen (fixaties en saccades) en leestijden. Tekstbegrip is gemeten door een recall en het beantwoorden van open vragen over de tekst. Voor het meten van de werkgeheugencapaciteit is gebruik gemaakt van de Reading Span taak en de Corsi Block-tapping test. Zodra proefpersonen tijdens het lezen cognitief extra werden belast maakten zij meer fixaties, duurden de fixaties langer, maakten zij kortere saccades en was de totale leestijd langer. Op tekstbegrip scoorden zij lager bij extra cognitieve belasting. Proefpersonen met een grotere werkgeheugencapaciteit maakten in vergelijking met proefpersonen met een kleinere werkgeheugencapaciteit meer en langere fixaties bij veel extra cognitieve belasting. Ook hun totale leestijd was in vergelijking langer. Lezers met een grotere werkgeheugencapaciteit hebben niet alleen meer ruimte voor het aanpassen van het leesproces, maar doen dit ook meer. De resultaten uit dit onderzoek lijken aan te geven dat lezers, door bij extra cognitieve belasting hun leesproces binnen hun capaciteiten hierop aan te passen, inderdaad bepaalde standards of coherence na streven.Show less
Achtergrond: Uit onderzoek blijkt dat het executief functioneren en de taalvaardigheden zijn aangedaan bij kinderen met Autisme Spectrum Stoornis (ASS; Kercood, Grskovic, Banda, & Begeske, 2014...Show moreAchtergrond: Uit onderzoek blijkt dat het executief functioneren en de taalvaardigheden zijn aangedaan bij kinderen met Autisme Spectrum Stoornis (ASS; Kercood, Grskovic, Banda, & Begeske, 2014; Lord & Paul, 1997). Er is nog nauwelijks onderzoek gedaan naar executief functioneren en taalvaardigheden bij jonge kinderen met ASS kenmerken. Doel: In dit onderzoek is onderzocht in hoeverre executief functioneren (inhibitie, werkgeheugen en cognitieve flexibiliteit) en taalvaardigheden (taalpragmatiek en taalbegrip) gerelateerd zijn aan ASS kenmerken bij kinderen tussen de 3,5 en 6,5 jaar oud. Er werd verwacht dat meer problemen met executief functioneren en taalvaardigheden gepaard zouden gaan met meer ASS kenmerken. Methode: Ouders vulden vragenlijsten (BRIEF-P, SRS en CCC-2-NL) in over het executief functioneren en de taalvaardigheden van het kind. Op de data die hieruit kwam zijn Pearson correlaties en multipele enter regressies uitgevoerd. Resultaten: Er bleken positieve correlaties te zijn tussen inhibitie en ASS kenmerken (r = .71, p < .001), werkgeheugen en ASS kenmerken (r = .72, p < .001), cognitieve flexibiliteit en ASS kenmerken (r = .66, p < .001), taalpragmatiek en ASS kenmerken (r = .78, p < .001) en taalbegrip en ASS kenmerken (r = .49, p = .004). Na het uitvoeren van de regressieanalyse bleek dat inhibitie (β = .70, p < .001) en taalpragmatiek (β = .78, p < .001) de enige voorspellers zijn voor ASS kenmerken. Conclusie: Wanneer er meer problemen zijn met inhibitie en taalpragmatiek, zijn er meer ASS kenmerken aanwezig bij het kind. De resultaten zijn mogelijk te verklaren door de Executive Dysfunctie Theory (Hill, 2004a), de centrale coherentietheorie (Frith & Happé, 1994) en de Theory of Mind (Baron-Cohen, Tager-Flusberg, & Cohen, 2000). Meer onderzoek is nodig om deze resultaten volledig te verklaren.Show less
