Bachelor thesis | Afrikaanse talen en culturen (BA)
closed access
De laatste jaren is er door westerse media veel gepubliceerd over het toenemende, homofobe klimaat in het Oost-Afrikaanse land Oeganda. In Oeganda heerst het idee dat homoseksualiteit een westerse,...Show moreDe laatste jaren is er door westerse media veel gepubliceerd over het toenemende, homofobe klimaat in het Oost-Afrikaanse land Oeganda. In Oeganda heerst het idee dat homoseksualiteit een westerse, neokoloniale uitvinding is, die vervolgens op het Afrikaanse continent geïntroduceerd is; onder veel Oegandezen heerst zelfs de notie dat homoseksualiteit een tool is om geboortebeperking op het continent te bewerkstelligen, en homoseksuelen zouden tot alles in staat zijn om de homosexual agenda verder te verspreiden. Religie speelt een zeer centrale rol in het leven van een meerderheid van de Oegandezen, en maakt een intrinsiek deel van het dagelijks leven uit. Met mijn onderzoek heb ik geprobeerd te bepalen welke invloed de Amerikaanse, christelijk-rechtse lobby lobby op het homofobe klimaat in Oeganda heeft. Daarbij heb ik ook gekeken naar de inmenging van westerse media in het anti- homodebat, en door welke combinatie van factoren het homofobe klimaat in Oeganda in eerste instantie ontstaan is. Dit heb ik gedaan door middel van literatuuronderzoek, in combinatie met een eigen, kleinschalig onderzoek in Kampala. Uit mijn onderzoek bleek dat seksuele minderheden voorafgaand en gedurende de kolonisatieperiode niet geheel geaccepteerd werden, maar wel in relatieve vrijheid konden leven en doorgaans niet vervolgd werden. Dit veranderde in 1997, toen de Anglicaanse kerk – zo ook in Oeganda – zich actief uit begon te spreken tegen homoseksualiteit. In de daaropvolgende jaren vonden steeds meer Amerikaanse, christelijk-rechtse zendelingen hun weg naar het Oost-Afrikaanse land. Oeganda bleek vruchtbare grond te zijn voor homofobe sentimenten, en dus begon ook een groeiend aantal Oegandese politici zich in het debat te mengen. In 2009 werd de eerste versie van de Anti-Homosexuality Bill ingediend bij het parlement. De veelal negatieve reacties van westerse media, die de Oegandese overheid niet zelden als incompetent neerzetten, en het Oegandese volk als intolerant, zorgden ervoor dat Oeganda gesterkt werd in haar geloof dat het Westen bepaalde normen en waarden aan Oeganda – en in een bredere context Afrika – op probeerden te dringen. Verschillende factoren hebben een aandeel gespeeld in het creëren van het huidige homofobe klimaat in het Oost-Afrikaanse land; de komst van de eerste, Britse zendelingen die het christendom kwamen verspreiden, de daaropvolgende stigmatisering rondom homoseksualiteit, de in 1950 ingevoerde Penal Code, de inmenging van de Anglicaanse kerk in het debat en de daaruit voortvloeiende nieuwe golf van homofobie, de komst van een groeiend aantal Amerikaanse, conservatieve zendelingen in Oeganda, de Anti-Homosexuality Bill uit 2009 en de daaropvolgende berichtgeving in de westerse media, die Oeganda lijnrecht tegenover het Westen wist te zetten. Daar moet ook bij vermeld worden dat, ondanks het feit dat er zonder twijfel uitzonderingen zijn, de meeste westerse mediaberichten over de Oegandese Anti- Homosexuality Bill en het bredere, homofoboe klimaat in het land tekortgeschoten zijn, door de nieuwsfeiten niet in een culturele, sociale, politieke en/of religieuze context te plaatsen. Oorzaken en accelerators van de ontstane homofobie in het land werden vrijwel niet aan de kaak gesteld. Verschillende lhbtqi-activisten in Oeganda beamen dat de situatie omtrent lhbtqi’ers in het Oost-Afrikaanse land vaak wordt gedramatiseerd door westerse media, wat geen realistische representatie van de daadwerkelijke situatie geeft. Uit mijn onderzoek bleek dus dat er, voor de komst van de grote aantallen Amerikaanse missionarissen, al vruchtbare grond was voor een homofoob klimaat in Oeganda, waar de Amerikaanse, christelijk-rechtse lobby verder op heeft ingehaakt door homofobe sentimenten actief aan te wakkeren. Er zijn door hen allianties gevormd met Oegandese wetmakers en politici, die politiek gewin haalden uit het aanhangen van een homofoob, politiek gemotiveerd narratief. Alhoewel veel Amerikaanse, conservatieve missionarissen in Oeganda zich niet bewust lijken te zijn van de uitwerkingen die hun uitspraken in de Oegandese samenleving kunnen hebben, is gebleken dat het Oegandese volk – bij gebrek aan een alom aanwezige politiemacht – er in veel gevallen niet over twijfelt het heft in eigen handen te nemen, en homoseksualiteit binnen hun gemeenschap te ‘bestrijden’ door middel van mob justice. Tot het jaar 1997, toen de Anglicaanse kerk zich actief in het anti- homoseksualiteitdebat begon te mengen, was er van mob justice richting seksuele minderheden vrijwel geen sprake. Ook de theorie achter de gay agenda is een vrij recent opgekomen fenomeen, dat in korte tijd veel aanhangers heeft weten te vergaren. De invloed van Amerikaanse, christelijke conservatievelingen heeft zelfs een impact gehad op de Oegandese wetgeving, zo blijkt wel uit de totstandkoming van de Bahati Bill, waaraan achter de schermen verschillende Amerikaanse conservatieve organisaties en individuen hebben meegewerkt. De verschillende homofobe frames die in het anti-homodebat gevormd zijn hebben zo’n hevige impact gehad op de gemiddelde Oegandees, dat seksuele minderheden ten alle tijden op hun hoede moeten zijn en moeten vrezen voor hun veiligheid. Want alhoewel het aantal gewelddadige incidenten richting lhbtiq’ers in Oeganda nog altijd relatief laag is, is het wel een in omvang toenemend probleem.Show less
