Hoewel vondstlagen regelmatig voorkomen bij archeologische sites, is het niet altijd duidelijk hoe deze ontstaan en wat een vondstlaag zegt over het gebruik, de duur en het verval van een...Show moreHoewel vondstlagen regelmatig voorkomen bij archeologische sites, is het niet altijd duidelijk hoe deze ontstaan en wat een vondstlaag zegt over het gebruik, de duur en het verval van een vindplaats. De termen vondst- en cultuurlaag worden in de Nederlandse archeologie inconsequent gebruikt en de ontstaanswijze wordt niet altijd onderzocht of beschreven. Het grote verschil tussen een vondst- en cultuurlaag is dat een cultuurlaag altijd in-context ligt, terwijl dit bij een vondstlaag niet het geval hoeft te zijn. Wanneer door vormingsprocessen en post-depositionele processen een laag en daarmee ook de vondsten uit context is komen te liggen, is sprake van een vondstlaag. Het archeologische materiaal binnen een vondstlaag hoeft niet noodzakelijk met elkaar in verband te staan of met de daaronder aanwezige sporen. Vondstlagen kunnen op meerdere manieren ontstaan onder invloed van geologische processen, bodemvorming en menselijke activiteiten. Als sedimentatie niet meer plaatsvindt op een oppervlak kan hier bodemvorming optreden. Wanneer de mens hierop gaat wonen zal dit ook zichtbaar zijn in deze laag. De mens kan landschapsvormende processen in gang zetten of versterken. Zo kan bioturbatie versterkt worden door het bemesten van nutriënt-arme bodems. Daarnaast oefent de mens invloed uit op het landschap door bijvoorbeeld erosie te veroorzaken door intensieve betreding. Vertrapping is een veel voorkomend proces dat verantwoordelijk is voor de verticale verplaatsing van artefacten in de bodem. Hierdoor ontstaan cultuurlagen die in-context gelegen zijn. Uit dit onderzoek blijkt dat een vondstlaag niet altijd op de correcte wijze wordt geïnterpreteerd, wat kan leiden tot verkeerde inzichten in het aangetroffen archeologische materiaal. Een cultuurlaag is altijd een vondstlaag, echter hoeft een vondstlaag niet een cultuurlaag te zijn. Binnen dit scriptieonderzoek wordt onderzocht of dit verschijnsel een grotere nadruk moet krijgen binnen de Nederlandse archeologie en hoe dit geïmplementeerd kan worden. De belangrijkste verschillen tussen vondst- en cultuurlagen in het Nederlandse rivieren- en kustgebied hangen samen met de verschillende landschappelijke settingen. In beide gebieden komen cultuurlagen vooral voor in hoger gelegen, droge gebieden. Vondstlagen worden daarentegen vaak aangetroffen in de nattere, lager gelegen delen. Verder valt te constateren dat nauwelijks onderscheid gemaakt kan worden tussen vondst- en cultuurlagen in verschillende perioden. Het landschap kan echter veranderen gedurende de perioden, waardoor hier wel verschillen ontstaan. Het is belangrijk om te weten hoe een cultuur- of vondstlaag is ontstaan om deze van elkaar te kunnen onderscheiden. De stratigrafie van de bodem, zichtbaar in profielen, kan vaak onthullen hoe een laag is gevormd. In sommige gevallen is dit echter moeilijk vast te stellen en is bodemmicromorfologisch onderzoek nodig.Show less
This BA thesis focusses on one aspect of the burial tradition of the late Bronze Age and the Early Iron Age in the South of the Netherlands and adjacent Belgium (1100-500 B.C.). During this period...Show moreThis BA thesis focusses on one aspect of the burial tradition of the late Bronze Age and the Early Iron Age in the South of the Netherlands and adjacent Belgium (1100-500 B.C.). During this period of time, the vast majority of the population of North-western Europe was buried in large collective cemeteries; urnfields. Therefore, this period was also known as the Urnfield Period. The deceased were cremated and buried in small burial pits, with or without urns, to which small burial mounds and ring ditches were added. Nevertheless, in different locations, there are examples of burials in which the deceased were buried in much older burial mounds (secondary burials) or changes have been made to these burial mounds (modifications). This concerns an aberrant burial practice with re-use of burial monuments from a distant past. Although this phenomenon has been named in several publications, it lacked further analysis hitherto. This research, which is based on literature review, accommodates such analysis with a further categorization, with the underlying purpose to recover patterns. To achieve the recovery of patterns several things have been researched, among which are the type of burial mounds re-used, the manner in which they were heightened, expanded and cut through, the locations within the burial mounds where the deceased were buried, the type of grave goods that were present, the type of individuals that were buried and the correlation between them. In addition, the potential motivations for this phenomenon have been discussed, to which degree this corresponds with common burials in urnfields and whether this could have been a collective tradition. This has revealed a high degree of diversity in re-use, yet there appears to be indication of specific choices, and in particular two specific patterns have been revealed. Firstly, several individuals were potentially purposefully buried eccentrically within older burial mounds, whereas others were buried in the centre, disturbing the original graves. Therefore, in some cases, one could have been aware that people from a near or distant past were buried in these burial mounds. Secondly, the practice of secondary burials almost exclusively concerned female individuals; at least in the cases with sex estimations. Because this research was focused on aberrant burial practices, the amount number of available samples was, in fact, too small for definitive conclusions. Further research could be directed at the expansion of the research area (e.g. to Germany) and, if possible, to research the (osteological) “raw data” of sites with cases of re-use.Show less
