Deze scriptie doet een poging de vraag te beantwoorden hoe en waarom vrouwen (illegaal) een abortus ondergingen in de late jaren 1940 in Leiden. Door middel van een bronnenanalyse van historische...Show moreDeze scriptie doet een poging de vraag te beantwoorden hoe en waarom vrouwen (illegaal) een abortus ondergingen in de late jaren 1940 in Leiden. Door middel van een bronnenanalyse van historische processen-verbaal wordt het perspectief van de politionele en medische autoriteiten, de vrouwen die een abortus ondergingen én de aborteurs in kaart gebracht. Voorgaand onderzoek richtte zich voornamelijk op de juridische en medische context van abortus en belichtte de ervaringen uit de praktijk niet of nauwelijks, onder andere omdat het verschaffen van abortus toentertijd (tot 1984) strafbaar was. De uitkomst van de analyse laat zien dat een sociaal-cultureel motief voor het verstoren van een zwangerschap het meeste voorkwam en dat hiervoor vooral het inspuiten van vloeibare middelen als methode werd toegepast. Ook werden de abortussen voornamelijk door vrouwen uitgevoerd, waarvan in meerdere gevallen de vrouwen algemeen bekend stonden als aborteuses. Alles overziend schetst de analyse een completer beeld van abortuspraktijken in de late jaren 1940 in Leiden.Show less
Deze thesis behandelt de vraag wie door Leidse armenzorginstanties werden opgezonden naar de Koloniën van Weldadigheid en waarom juist deze personen werden selecteerd. Doel is daarmee duidelijkheid...Show moreDeze thesis behandelt de vraag wie door Leidse armenzorginstanties werden opgezonden naar de Koloniën van Weldadigheid en waarom juist deze personen werden selecteerd. Doel is daarmee duidelijkheid verschaffen in de rol van de opzending in de armoedebestrijding in de stad.Show less
Catalogues have been a staple library feature for the last several centuries, a useful finding tool for readers and organizational aid for librarians; they are also a representation of a particular...Show moreCatalogues have been a staple library feature for the last several centuries, a useful finding tool for readers and organizational aid for librarians; they are also a representation of a particular place and time. The form and content of a catalogue can provide insights into the social norms and scholarly interests of the era in which it was created. Employing a longitudinal and comparative approach, this thesis examines the published catalogues of Leiden University Library’s Hebrew manuscripts collection throughout its four centuries of existence. I compare these catalogues, mark the differences in the ways they describe Hebrew manuscripts, and illuminate the social changes or emerging scholarly fields that likely influenced their creators. Throughout this thesis, I argue that when it comes to Hebrew manuscripts, any examination of historical cataloguing trends or choices cannot be complete without also considering that era’s societal attitudes toward Jews, the original creators of the language and texts contained in said manuscripts. I conclude that there exists a direct correlation between the quality of the catalogues’ manuscript descriptions and the cataloguer’s knowledge of the Hebrew language and of Jewish literature and culture; I extrapolate the implications of this conclusion for the future of manuscript cataloguing in the digital age.Show less
A closer study of the urban militias of Leiden in the fourteenth and fifteenth centuries. Placed within the political and institutional context of the period and compared to developments of urban...Show moreA closer study of the urban militias of Leiden in the fourteenth and fifteenth centuries. Placed within the political and institutional context of the period and compared to developments of urban militias in Europe in the same period.Show less
Aan het einde van de vijftiende eeuw vond er een grote wijziging plaats in de manier waarop de Leidse stedelijke overheid zijn jaarlijkse financiën controleerde. In het jaar 1497 werd de...Show moreAan het einde van de vijftiende eeuw vond er een grote wijziging plaats in de manier waarop de Leidse stedelijke overheid zijn jaarlijkse financiën controleerde. In het jaar 1497 werd de gebruikelijke inspectie vervangen door een set procedures, regels en methoden die gebaseerd waren op de stijl van afhoren die binnen de landsheerlijke rekenkamers gehanteerd werd. Getuigen hiervan zijn de vele aantekeningen die vanaf deze tijd de marges van de stadsrekeningen sieren en later ook in de marges van gasthuisrekeningen te zien zijn. In deze scriptie is aan de hand van wetboeken, bestuurlijke bronnen en een stilistische analyse van rekeningen onderzocht hoe de controle met deze stijl van afhoren, aangeduid als de ‘Bourgondische rekenstijl’, naar Leiden en later ook binnen de stedelijke overheid verspreid werd. In de conclusie is gekeken hoe dit verspreiden verklaard kan worden. Hiernaast wordt er in dit stuk ook beargumenteerd wat voor mogelijke impact het in gebruik nemen van deze nieuwe rekenstijl had voor de verspreiding van pragmatische geletterdheid in de Leidse samenleving.Show less
Aan de hand van de stad Leiden als casus probeert deze thesis te beantwoorden of de reglementering van prostitutie, 1853-1904, de mobiliteit van de prostituees beïnvloed heeft. Door middel van het...Show moreAan de hand van de stad Leiden als casus probeert deze thesis te beantwoorden of de reglementering van prostitutie, 1853-1904, de mobiliteit van de prostituees beïnvloed heeft. Door middel van het bestuderen van primair bronmateriaal uit het Leids Stadsarchief is vast te stellen dat de reglementering van geringe invloed was en dat de mobiliteit van vrouwen toenam gedurende de periode.Show less
Op basis van lokale bronnen uit Leiden in 1849, zoals de volkstelling, het patentregister en het lantaarn- en brandspuitengeldregister, wordt een analyse gemaakt van de demografie van Leiden en aan...Show moreOp basis van lokale bronnen uit Leiden in 1849, zoals de volkstelling, het patentregister en het lantaarn- en brandspuitengeldregister, wordt een analyse gemaakt van de demografie van Leiden en aan de hand van deze cijfers wordt een sociale classificatie gemaakt in drie verschillende klassen. Vanuit deze classificatie wordt van arme gezinnen geanalyseerd hoe het gezinsinkomen was samengesteld. Met name de inkomens van kinderen en vrouwen krijgen extra aandacht. Tot slot is er een analyse op de kwetsbaarheid van de gezinnen en hoe verschillende levensfasen hier invloed op uitoefenden. In de conclusie komt naar voren dat in de lagere sociale klasse de inzet van meerdere gezinsleden noodzakelijk was om zelfstandig te kunnen overleven.Show less
This thesis set out to analyse the eighteenth-century library of Johanna Paauw. If looking at the books in someone's bookcase offers some insight into who they are, what might one conclude on the...Show moreThis thesis set out to analyse the eighteenth-century library of Johanna Paauw. If looking at the books in someone's bookcase offers some insight into who they are, what might one conclude on the basis of Johanna Paauw's bookshelves?Show less
Onderzoek naar de werkzaamheden die Leidse begijnen gedurende de late middeleeuwen verrichtten in het kader van jaargetijden, de jaarlijkse liturgische herdenking van een overlijden. Door hun...Show moreOnderzoek naar de werkzaamheden die Leidse begijnen gedurende de late middeleeuwen verrichtten in het kader van jaargetijden, de jaarlijkse liturgische herdenking van een overlijden. Door hun aanpak wisten zij een plaats te veroveren op de markt van de memoriecultuur en blijkt bidden niet alleen een spirituele bezigheid, maar ook werk waar een inkomen mee kon worden verdiend.Show less
In deze scriptie wordt onderzocht waarom vanaf het einde van de negentiende eeuw de viering van het Leidens Ontzet veranderde in een volksfeest en hoe het lokale karakter van het feest zich...Show moreIn deze scriptie wordt onderzocht waarom vanaf het einde van de negentiende eeuw de viering van het Leidens Ontzet veranderde in een volksfeest en hoe het lokale karakter van het feest zich verhield ten opzichte van het nationale karakter.Show less
A history of seventeenth century fencing in the Dutch Republic. In this paper the fencing techniques and fencers of the seventeenth century are being discussed. Fencing manuals form this period...Show moreA history of seventeenth century fencing in the Dutch Republic. In this paper the fencing techniques and fencers of the seventeenth century are being discussed. Fencing manuals form this period often depict fencer running each other through with their rapiers. Furthermore, the way in which seventeenth century fencing master fencing seems to indicate that they are thinking of actual fights to the death. This begs the question of how seventeenth century fencing must be categorised. Was this a sport, a martial art or something entirely different all together? To answer this question this paper looks at the background of students that studied fencing at the Leiden fencing school, the reasons for people in the early modern age to carry swords. After this the fencing manuals of two fencing masters that taught and lived in Leiden are analysed to see what they deemed to be the use of fencing. Overall it can be concluded that the seventeenth century form of fencing could be used as a means for self-defence. Learning how to fence was also an essential part of a gentlemen’s education and a status symbol students perused eagerly.Show less
In dit onderzoek staat de beroepsstructuur van Leiden omstreeks het midden van de 19de-eeuw centraal. Aan de hand van een tweetal bronnen, de registers van de volkstelling van 1849 en het...Show moreIn dit onderzoek staat de beroepsstructuur van Leiden omstreeks het midden van de 19de-eeuw centraal. Aan de hand van een tweetal bronnen, de registers van de volkstelling van 1849 en het patentregister van 1849/'50 wordt de Leidse beroepsstructuur zo getrouw mogelijk gereconstrueerd. Daarmee wordt enerzijds de vraag beantwoord hoe de beroepsstructuur van Leiden omstreeks het midden van de 19de-eeuw was samengesteld en anderzijds de vraag op welke manier, met gebruikmaking van welke bronnen en methoden, de beroepsstructuur is te reconstrueren. Uit het onderzoek blijkt dat het in de literatuur bestaande beeld op grote lijnen kan worden bevestigd, maar op een aantal punten nuancering verdiend. Het volkstellingsregister blijkt een vrij compleet beeld te bieden wat betreft de beroepsstructuur, maar is op een aantal punten onduidelijk in de beroepstitels (fabriekswerkers) of waarschijnlijk onvolledig in aantallen (vrouwen in de ambachtelijke nijverheid). Het patentregister bevat een schat aan waardevolle informatie waarmee onder andere een bestaand beeld over de beroepsstructuur kan worden aangevuld. In de Leidse context is deze, gezien de tussen beide bronnen bestaande ongelijke verhouding tussen nijverheid en handel/verkeer, vooral interessant voor het meten van deze laatste sector.Show less
In deze scriptie wordt naar de criminaliteit in de vijftiende eeuw in Leiden gekeken. Er wordt een vergelijking gemaakt tussen de misdaad in een periode van economische voorspoed, 1450-1454, en een...Show moreIn deze scriptie wordt naar de criminaliteit in de vijftiende eeuw in Leiden gekeken. Er wordt een vergelijking gemaakt tussen de misdaad in een periode van economische voorspoed, 1450-1454, en een periode van economische neergang, 1480-1484. Hiervoor zijn de veroordelingen uit beide perioden, gevonden in de correctieboeken en zoenboeken uit het rechterlijk archief van Leiden, getranscribeerd, gecategoriseerd en vergeleken. Op deze manier is er gekeken wat de verschillen zijn met betrekking tot de misdaad in deze twee perioden en worden voor deze verschillen verklaringen gezocht. Deze verklaringen blijken uiteindelijk te maken te hebben met de veranderende rol van de overheid en haar beleid bij het noteren en behandelen van misdaad in deze periode in combinatie met en in reactie op de omstandigheden.Show less
Just as many other towns in the Dutch Republic, Leiden had a flourishing book industry during the seventeenth and eighteenth centuries. Of a few of the Leiden printers, active in these centuries,...Show moreJust as many other towns in the Dutch Republic, Leiden had a flourishing book industry during the seventeenth and eighteenth centuries. Of a few of the Leiden printers, active in these centuries, inventories of their printing offices have survived, mainly as notarial documents. In this thesis, the different type faces and sizes of fourteen Leiden printing offices in the seventeenth and eighteenth centuries are analysed to give a better view of the Leiden book industry in this time.Show less
In deze scriptie is onderzocht of de stad Leiden in de aanpak en bestraffing van bedelarij een onderscheid maakte tussen Leidenaren en migranten, gedurende de periode van 1716 tot 1771. Hierbij is...Show moreIn deze scriptie is onderzocht of de stad Leiden in de aanpak en bestraffing van bedelarij een onderscheid maakte tussen Leidenaren en migranten, gedurende de periode van 1716 tot 1771. Hierbij is gebruikgemaakt van gerechtelijke bronnen en de achttiende-eeuwse Leidse verordeningen tegen bedelarij.Show less
In 1983 betoogde historicus Neil McKendrick dat er in de achttiende eeuw in Engeland een consumptierevolutie plaatsvond, waarbij alle lagen van de bevolking meer consumptiegoederen kochten....Show moreIn 1983 betoogde historicus Neil McKendrick dat er in de achttiende eeuw in Engeland een consumptierevolutie plaatsvond, waarbij alle lagen van de bevolking meer consumptiegoederen kochten. Sindsdien hebben verschillende historici in het buitenland zich gericht op consumptiegeschiedenis. Sommigen van hen betoogden dat diefstallen in de achttiende een belangrijke rol speelden in de consumptierevolutie, al is er geen overeenstemming over wat deze rol precies inhield. In deze scriptie onderzoek ik daarom in hoeverre er een verband bestond tussen diefstallen en de vraag naar consumptiegoederen in Leiden tussen 1811 en 1834.Show less
