Lokale journalistiek wordt geassocieerd met woorden als ‘dichtbij’, ‘betrokken’, ‘gezellig’ en ‘herkenbaar’ (NLPO, 2019). Het publiek verwacht dat een lokale journalist zowel een kritische waakhond...Show moreLokale journalistiek wordt geassocieerd met woorden als ‘dichtbij’, ‘betrokken’, ‘gezellig’ en ‘herkenbaar’ (NLPO, 2019). Het publiek verwacht dat een lokale journalist zowel een kritische waakhond is, als actief deelneemt aan de gemeenschap (Poindexter et al., 2006). Ook zijn lokale journalisten grotendeels afhankelijk van hun publiek als bron (Nielsen, 2015). In deze scriptie, een vervolg op het onderzoek van De Jong en Koetsenruijter (2019) naar het medialandschap in ZuidHolland, wordt onderzocht hoe nabijheid het werk van lokale journalisten beïnvloedt. Er is onderzocht welke rol nabijheid als nieuwswaarde heeft, en wat de invloed van nabijheid op de journalistieke functies is. Daartoe zijn er tien semigestructureerde diepte-interviews afgenomen met lokale journalisten uit Zuid-Holland en is er gebruik gemaakt van de bestaande data van De Jong en Koetsenruijter (2019). De belangrijkste conclusies van dit onderzoek zijn dat nabijheid een essentiële factor is als nieuwswaarde en als eigenschap voor een lokale journalist, dat nabijheid de informerende en verbindende functie versterkt, maar mogelijk een gevaar vormt voor de controlerende functie van lokale journalistiek.Show less
Dit onderzoek richt zich op authenticiteit. Consumenten steeds vaker op zoek naar authentieke producten en ervaringen (Gilmore & Pine, 2007; 2013; Boyle, 2004). Zo ook in de journalistiek ...Show moreDit onderzoek richt zich op authenticiteit. Consumenten steeds vaker op zoek naar authentieke producten en ervaringen (Gilmore & Pine, 2007; 2013; Boyle, 2004). Zo ook in de journalistiek (Costera Meijer, 2010; Harte, Howells & Williams, 2019). Volgens verschillende onderzoeken, waaronder Koetsenruijter & De Jong (2019), Sie (2017) en Harte, Howells & Williams (2019) is authenticiteit een sleutelwoord waarmee lokale nieuwsmedia zich kunnen onderscheiden van regionale en landelijke media. Ook Nielsen (2015) onderschrijft dit belang van authenticiteit. Hij stelt dat lokale media een authentieke vorm van nieuws bieden die bij regionale en landelijke media niet te verkrijgen is. De lokale journalistiek zit in een moeilijke periode. Bezuinigingen, wegvallende redacties en teruglopende inkomsten zorgen ervoor dat lokale media moeite hebben het hoofd boven water te houden. Lokale media slinken (Kik, Bakker, Buijs, & Katz, 2012), terwijl het belang van de journalistiek en haar controlerende rol alleen maar groter is geworden (Koetsenruijter & van der Lubben, 2018). Authenticiteit kan als strategie worden ingezet om de lokale journalistiek te helpen in tijden dat deze sector het lastig heeft (Harte, Howells & Williams, 2019; De Jong & Koetsenruijter, 2019). Door zich bewust te zijn van de elementen van authenticiteit in de lokale journalistiek en hierop in te spelen, kan authenticiteit als unique selling point dienen en het vakgebied helpen zich verder te ontwikkelen en te versterken. Er is nog weinig onderzoek gedaan naar hoe authenticiteit gestalte kan krijgen in de lokale journalistiek. Dit onderzoek richt zich daarom op de vraag welke vormen van authenticiteit door communicatieprofessionals en journalisten worden aangewezen in de lokale journalistiek. Volgens Trilling (1972, p.149) kan je authenticiteit als een ‘construct’ beschouwen. Hoewel de perceptie van authenticiteit per persoon kan verschillen, zijn er kenmerken die een voorspeller kunnen zijn voor authenticiteit. In dit onderzoek staan er drie vormen van authenticiteit centraal: nabijheid, oprechtheid en betrokkenheid. Deze vormen zijn gekozen op basis van zowel bestaande literatuur als uit eerste bestudering van het onderzoeksmateriaal. Naast de theorie van authenticiteit staan er nog twee theorieën centraal in dit onderzoek, namelijk de theorie van de functies van de journalistiek en de theorie over boundary work: de discussie over wat goede journalistiek is. Omdat authenticiteit in de lokale journalistiek een grotere rol speelt dan bij regionale of landelijke media, kan de invulling van de journalistieke functies namelijk veranderen. Tevens kan ook de focus op de functies veranderen. Ditzelfde geldt voor het boundary work. De rol van authenticiteit zorgt er in de lokale media ook voor dat de discussie over wat het vak journalistiek inhoudt, kan veranderen. De drie theorieën staan dus met elkaar in verbinding. Deze drie theorieën worden onderzocht door het discours over authenticiteit in de lokale journalistiek in beeld te brengen en op deze manier vormen van authenticiteit aan te kunnen wijzen. Hiervoor zijn er 47 interviews met zowel journalisten als communicatieprofessionals uit de provincie Zuid-Holland geanalyseerd. In het discours over authenticiteit in de lokale journalistiek wordt vaak over drie vormen van authenticiteit gepraat, namelijk nabijheid, oprechtheid en betrokkenheid. Per vorm van authenticiteit zijn meerdere sublabels uit de interviews gedestilleerd. Zo spelen bij nabijheid de nabijheid van een nieuwsgebeurtenis zelf, de journalist en het medium een belangrijke rol. Oprechtheid omvat sublabels die betrekking hebben op het ethos van de journalist of het medium, de persoonlijkheid en de menselijkheid. Betrokkenheid is ingevuld door sublabels die concretiseren hoe lezers meer betrokken raken met de lokale journalistiek. De authenticiteit die volgens de geïnterviewden van toepassing is in de lokale journalistiek, heeft effect op de functies van journalistiek en haar boundary work. Op het gebied van de journalistieke functies is er een verschuiving van de focus te zien. Waar landelijke media zich voornamelijk bezighouden met het vervullen van de controlerende functie, zoals bronnen checken en hoor en wederhoor plegen, is dit in de lokale journalistiek een minder voorkomende praktijk. In de lokale journalistiek ligt de nadruk veel meer op de sociaal bindende functie. Het lokale journalistieke werk is er meer op gericht om de sociale cohesie binnen een gemeenschap te versterken. Lokale media zorgen voor herkenbare verhalen door te schrijven met én over mensen. Maar ook door onderdeel te zijn van de lokale sfeer, zich daadwerkelijk te mengen in de gemeenschap. Ze staan dicht bij de mensen, dichterbij dan regionale of landelijke media staan. De informerende functie is voor de lokale journalistiek ook erg belangrijk. Lokale media zijn dé informatieverstrekkers van lokaal nieuws. Wanneer deze media wegvallen, zal dit vooral in kleinere gemeentes duidelijk te voelen zijn. Het is dus een functie die door lokale media zich goed vervuld moet worden. Mensen hebben nu eenmaal behoefte aan lokaal nieuws. Lokale media moeten hierin de beste (kunnen) zijn, aangezien zij ín de gemeenschap zitten en van de hoed en de rand weten. Authenticiteit in de lokale journalistiek zorgt er ook voor dat journalisten en communicatieprofessionals het beroep journalistiek anders invullen dan regionale en landelijke media. In het boundary work van de lokale journalistiek is er minder focus op de professionaliteit van deelnemers en de journalistieke praktijken en is er meer oog voor authentieke kenmerken. Waar regionale en landelijke journalistiek hun vakgebied voornamelijk inkaderen op het gebied van principes zoals hoor en wederhoor, doet de lokale journalistiek dit dus anders. Dit betekent dat de lokale journalistiek zich (nog meer) kan profileren op basis van authenticiteit. Juist omdat lokale media hierin anders opereren dan de regionale en landelijke journalistiek. Lokale media kunnen authenticiteit inzetten als unique selling point om zo een onderscheidend vermogen te creëren. Hoewel je ook vormen van authenticiteit ziet terugkomen in landelijke media, is authenticiteit wel iets dat bij regionale en landelijke media in mindere mate te verkrijgen is. Authenticiteit is voor lokale journalistiek het sleutelwoord om hun positie in het medialandschap te behouden en versterken.Show less
Bij veel nieuwsitems is beeld haast niet meer weg te denken. En door de opkomst van sociale media maken journalisten steeds vaker gebruik van foto- of videomateriaal dat zij op websites zoals...Show moreBij veel nieuwsitems is beeld haast niet meer weg te denken. En door de opkomst van sociale media maken journalisten steeds vaker gebruik van foto- of videomateriaal dat zij op websites zoals Facebook en Twitter vinden (Brandtzaeg, 2016). Tegelijkertijd duikt de term ‘nepnieuws’ overal op. De manier waarop journalisten de authenticiteit van beeld controleren, is dus van belang. Dit onderzoek is toegespitst op het verificatieproces van journalisten op lokale en regionale nieuwsredacties in Nederland. De volgende onderzoeksvraag staat hierbij centraal: hoe controleren Nederlandse journalisten van lokale en regionale nieuwsmedia de authenticiteit van foto- en videomateriaal? Semigestructureerde interviews en een praktische opdracht bieden inzicht in deze vraag. De wijze waarop journalisten beeldmateriaal verifiëren, is afhankelijk van verschillende factoren. Allereerst geven de respondenten aan dat niet alles te controleren is, maar dat zij het wel belangrijk vinden om na te gaan of het beeld dat zij willen gebruiken rechtenvrij is. Beeldmateriaal wordt soms niet geverifieerd wanneer de journalist een bepaalde bron genoeg vertrouwt. Daarnaast worden archiefbeelden en stockfoto’s gebruikt wanneer de authenticiteit van het beeldmateriaal niet direct vast te stellen is, maar het nieuwsfeit wel snel gemeld moet worden. Ook dekken journalisten zich in door te melden dat er beelden zijn opgedoken van een bepaalde gebeurtenis, waarbij ze in het midden laten of de beelden wel kloppen. Daarnaast vertrouwen ze bij het verificatieproces op hun ervaring en de kennis van de regio waarin ze werken. Tools worden nog niet regelmatig ingezet om beelden te verifiëren. Wel gebruikt een aantal respondenten een reverse image search bijvoorbeeld om na te gaan of een beeld rechtenvrij is, iets dat voor een groot aantal respondenten zwaar meeweegt in het verificatieproces. Dit geldt dan vooral voor de kleinere lokale media. Zij maken ook vaak gebruik van user-generated content (UGC) dat door lezers zelf aangeleverd wordt voor de website en de krant. Beelden bij deze vorm van UGC worden niet altijd even grondig gecontroleerd, omdat dit ook vaak luchtigere onderwerpen zijn.Show less
De aanleiding voor het schrijven van dit onderzoek werd gevormd door de zorgen die er zijn over de lokale journalistiek die zich wereldwijd in zwaar weer bevindt. Kritische lokale journalistiek zit...Show moreDe aanleiding voor het schrijven van dit onderzoek werd gevormd door de zorgen die er zijn over de lokale journalistiek die zich wereldwijd in zwaar weer bevindt. Kritische lokale journalistiek zit in de verdrukking door bezuinigingen als gevolg van onder andere dalende advertentie-inkomsten, concurrentie van het internet en de toenemende invloed van het bedrijfsleven. Hierdoor vindt op lokaal niveau onvoldoende controle plaats van de macht. Deze problemen spelen ook in Nederland, ook hier is de lokale journalistiek onvoldoende in staat om de lokale raden te controleren. In onder andere Nieuw-Zeeland, de Verenigde Staten en meerdere Europese landen werd besloten om fondsen op te richten om de lokale journalistiek te stimuleren. In Engeland besloot de BBC in mei 2016 om per jaar ongeveer 9,5 miljoen euro te investeren in 150 lokale journalisten. Deze journalisten kwamen in dienst bij lokale media verspreid over het hele land. De taak van deze journalisten is om verslag te doen van lokale autoriteiten en lokaal beleid voor de lokale media en voor de BBC. Ook in Nederland wordt nagedacht over oplossingsrichtingen. Er is nog weinig informatie over het BBC-model in Nederland bekend en wetenschappelijke informatie ontbreekt volledig. Dit onderzoek is daarom van toegevoegde waarde voor een beter begrip van het BBC-model en de mogelijke kansen voor dit model in Nederland. De hoofdvraag is dan ook: Wat zijn de kansen en bedreigingen voor het toepassen van het BBC-model voor stimulering van de lokale journalistiek in Nederland? De werkwijze bestond uit het analyseren van de ontwerpplannen, uiteindelijke plannen en de evaluatie van het BBC-model. Daarnaast werden de documenten bestudeerd van betrokken organisaties als de News Media Association (NMA), de National Union of Journalists (NUJ) en de Engelse overheid. Verder werd gekeken naar de kritiek die geuit is door verschillende partijen. Een grote bron van informatie vormden de interviews die afgenomen zijn met Nederlandse nieuwsspecialisten en de directeur van het Engelse stimuleringsmodel. Wat buiten dit onderzoek valt is het interviewen van Engelse critici en het uitvoeren van een eigen evaluatie door bijvoorbeeld het bestuderen van producties die door stimulering van het BBC-model tot stand zijn gekomen. De belangrijkste conclusies van dit onderzoek zijn dat kansen voor dit model zeker aanwezig zijn, er is onder andere, net als in Engeland, dringend behoefte aan stimulering. En bepaalde focuspunten van het model, zoals de nadruk op controle van lokale overheden, zijn ook in Nederland meer dan welkom. Maar de bedreigingen zijn in de meerderheid en lijken een opeenstapeling van moeilijk te overkomen hindernissen. Eerst zullen in Nederland grote veranderingen plaats moeten vinden in en om het medialandschap op zowel lokaal, regionaal als landelijk niveau. Gekeken zou moeten worden naar de mogelijkheid van het op- en inrichten van een organisatie waarin voor al deze verschillende niveaus van nieuws brengen ruimte is. Pas dan zou er ook ruimte kunnen ontstaan voor het implementeren van een model als de Local News Partnerships.Show less
Al jaren is er vanuit verschillende hoeken kritiek op het Nederlandse nieuwsecosysteem. Er verdwijnen titels en media hebben niet meer de capaciteit om nieuwsgebeurtenissen vanuit verschillende...Show moreAl jaren is er vanuit verschillende hoeken kritiek op het Nederlandse nieuwsecosysteem. Er verdwijnen titels en media hebben niet meer de capaciteit om nieuwsgebeurtenissen vanuit verschillende perspectieven te belichten. Dit blijkt des te meer in lokale nieuwsecosystemen. Dit is een gevaar voor de lokale democratie, omdat een divers nieuwsaanbod belangrijk is om iedere bevolkingsgroep een stem te geven. Verschillende organisaties en instituten richten zich daarom op het behoud van diversiteit in de media en stimuleren media die de diversiteit kunnen vergroten. In het terugbrengen van die diversiteit worden vaak alternatieve media als oplossing genoemd. Zij kunnen nieuwe perspectieven bieden en divers nieuws aanbieden. Daar is echter niet iedereen het over eens. Deze scriptie probeert een bijdrage te leveren aan dit debat door te onderzoeken of een medialandschap met meer alternatieve media ook een diverser nieuwsaanbod heeft. De onderzoeksvraag van deze scriptie is als volgt: ‘In welke mate staat het aandeel van alternatieve media binnen lokale medialandschappen in de grootste steden van Nederland in relatie tot de inhoudelijke diversiteit in deze landschappen?’. Deze scriptie vindt plaats binnen het kader van een onderzoek van het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek naar de nieuwsecosystemen in de vier grote steden van Nederland. In dit vervolg worden data gebruikt die in drie steden, Amsterdam, Den Haag en Utrecht, verzameld zijn. Ten eerste wordt gezocht naar de steden met het minste en juist grootste aandeel van alternatieve media. Daarna worden deze steden vergeleken op het gebied van diversiteit aan de hand van vier indicatoren: genres, onderwerpen, bronnen en herkomst van online berichten. Tenslotte worden ook alternatieve media met traditionele media op deze punten vergeleken. Als maat voor diversiteit is de Herfindahl-Hirschman index gebruikt. De uitkomsten voor dit onderzoek worden geduid met behulp van een theoretisch kader dat bestaat uit theorieën over het democratisch belang van journalistieke diversiteit en theorieën die uitleggen wat media pluriformiteit en diversiteit zijn of zou moeten zijn. Ook de concepten traditionele/alternatieve media, gatekeeping en churnalism komen aan bod. Utrecht blijkt het grootste aandeel berichten van alternatieve media te hebben, Amsterdam juist het minste. De data wijzen uit dat het nieuwsaanbod in Utrecht echter niet diverser is. Slechts de diversiteit op het gebied van genres lijkt enigszins groter. Het grootste verschil blijkt uit de originaliteit van de berichten. Dit komt ook naar voren bij de vergelijken tussen de twee mediasoorten. Bijna een kwart van de berichten in Utrecht is niet origineel. In Amsterdam zijn alle berichten origineel. Alternatieve media lijken het nieuwsecosysteem niet diverser te maken. Dit onderzoek toont echter geen causaal verband aan. Vervolgonderzoek dat een causaal verband tussen de aanwezigheid van alternatieve media en de diversiteit van het nieuwsaanbod kan leggen is daarom gewenst.Show less
