Tweede Kamerleden zijn grondwettelijk gezien vrij naar eigen voorkeuren te stemmen. De letterlijke tekst stelt dat “de leden stemmen zonder last”. 1 Voor politieke partijen is het echter van groot...Show moreTweede Kamerleden zijn grondwettelijk gezien vrij naar eigen voorkeuren te stemmen. De letterlijke tekst stelt dat “de leden stemmen zonder last”. 1 Voor politieke partijen is het echter van groot belang dat haar leden de partijlijn volgen. Partijeenheid is een belangrijke voorwaarde voor politiek succes (Andeweg en Thomassen, 2011: 656). Deze spanning tussen het individuele mandaat en lidmaatschap van de partij is dan ook regelmatig onderzocht. Tot nu toe hebben onderzoekers zich voornamelijk gericht op de nationale politiek. Dit onderzoeksveld is in twee onderwerpen te verdelen; de mate van partijeenheid en de verklaringen hiervoor. Hieruit blijkt dat er sprake is van een zeer hoge mate van partijeenheid (bijvoorbeeld Sieberer, 2011; Carey, 2002, 2007; Andeweg en Thomassen, 2011). Welke factoren dit verklaren is minder duidelijk. Zo zijn er aanwijzingen dat onder meer het politieke systeem (Carey 2002, 2007) en kiesstelsel (Sieberer, 2011; Carey, 2000) een rol spelen. Ook verschillen tussen politieke partijen zoals regeringsdeelname en grootte van de partij zijn van belang (Sieberer 2006; Carey 2007). Andere auteurs verklaren partijeenheid vanuit het perspectief van individuele Kamerleden (Andeweg & Thomassen, 2011).Naar partijeenheid binnen lokale partijen is beduidend minder onderzoek gedaan. Uitzondering hierop vormt het werk van Copus (1997, 1999). In een onderzoek naar partijeenheid onder Britse raadsleden komt naar voren dat deze aanzienlijk lager is dan die op nationaal niveau. Dit wordt waarschijnlijk veroorzaakt door een andere meetmethode.Show less
Zowel in de politiek, als in de politieke wetenschap, is er veelal sprake van de aanname van complete partijeenheid. In de partijk blijken partijen echter dikwijls niet als eenheid te opereren. De...Show moreZowel in de politiek, als in de politieke wetenschap, is er veelal sprake van de aanname van complete partijeenheid. In de partijk blijken partijen echter dikwijls niet als eenheid te opereren. De vele veroorzakers van partijeenheid liggen hieraan ten grondslag. Een van deze veroorzakers is de scherpe scheidslijn tussen coalitie en oppositie. Sommige auteurs claimen dat een strikte scheiding tussen coalitie en oppositie leidt tot hoge mate van partijeenheid in de partijpolitieke arena, anderen stellen het tegenovergestelde. Nu heeft zich in Leiden een unieke gelegenheid voortgedaan om dit te onderzoeken, doordat in Leiden in 2010 de oppositie/coalitie-scheidslijn sterk verminderd is. Uit analyse van de Leidse casus blijkt dat een strikte scheiding zorgt voor lagere partijeenheid onder partijen dan een minder strikte scheiding.Show less
