Édouard Manet’s Olympia (1863) bevat inhoudelijk een sekswerker en een Zwarte dienstmeid; een figuur dat volgens de typische iconografie van de schilderkunst van die tijd een erotische tint zou...Show moreÉdouard Manet’s Olympia (1863) bevat inhoudelijk een sekswerker en een Zwarte dienstmeid; een figuur dat volgens de typische iconografie van de schilderkunst van die tijd een erotische tint zou toevoegen. Deze scriptie onderzoekt of die betekenis voor dit werk echter wel past bij de omstandigheden waarin de maker werkte, en of het publiek van die tijd het ook wel zo opvatte. Dit onderzoek is gebouwd op invloedrijke literatuur binnen een kader bestaand uit een combinatie van kunstgeschiedenis en intersectionele gender studies, en kijkt daarmee naar primaire bronnen zoals teksten rondom de jaren vlak voor het schilderij gemaakt werd en vlak nadat het voor het eerst getoond werd, maar ook visuele bronnen zoals de compositionele invloeden op het schilderij en spotprenten die ervan gemaakt zijn. Er volgt uit het onderzoek dat de iconografische fetishizerende aanname veel genuanceerder ligt dan algemeen gedacht.Show less
Op 24-jarige leeftijd schilderde de beeldhouwer Gian Lorenzo Bernini zijn eerste zelfportret. Voor dit werk werd geen directe opdracht gegeven, noch verkocht Bernini het tijdens zijn leven. Bernini...Show moreOp 24-jarige leeftijd schilderde de beeldhouwer Gian Lorenzo Bernini zijn eerste zelfportret. Voor dit werk werd geen directe opdracht gegeven, noch verkocht Bernini het tijdens zijn leven. Bernini’s zelfportrettering in de schilderkunst is daarnaast relatief onderbelicht gebleven binnen het brede onderzoek dat over de eeuwen heen werd verricht naar zijn oeuvre. Ook in Bernini’s eigen tijd werd weinig gesproken over zijn kunnen als schilder. Omdat er dus geen duidelijke toedracht is en in het zelfportret zijn eigen fysionomie centraal staat, is de vraag ontstaan waarom Bernini zichzelf schilderde. Werd hij hiertoe aangezet door de kunstenaarstraditie of wedijver (aemulatio), het debat rondom de hiërarchie van de schilderkunst versus de beeldhouwkunst (paragone), wilde hij zichzelf tot alleskunner (uomo universale) ontwikkelen of ligt de verklaring elders? In dit onderzoek relateer ik Bernini’s Zelfportret als jongeman (1623) aan de primaire bronnen en enkele vergelijkbare (zelf)portretten, om zo antwoord te geven op de onderzoeksvraag.Show less
Het tafelbestek zoals men dat kent in Europa heeft niet altijd bestaan in de huidige vorm. De interesse vanuit verscheidene musea in eetgewoonten en -gerei in de afgelopen eeuw is aanzienlijk. Het...Show moreHet tafelbestek zoals men dat kent in Europa heeft niet altijd bestaan in de huidige vorm. De interesse vanuit verscheidene musea in eetgewoonten en -gerei in de afgelopen eeuw is aanzienlijk. Het grote aantal tentoonstellingen waarin de tafelcultuur en de totstandkoming daarvan de hoofdrol speelt, onderstreept de toegenomen interesse. In veel van deze tentoonstellingen wordt met name gefocust op kunstnijverheidsobjecten uit de hoogtijdagen van eetgerei. Dit geldt ook voor tentoonstellingen waarin de vork een rol speelt. De vork is in Byzantium geïntroduceerd en als eerste gemeengoed geworden in Italië. In deze scriptie wordt, middels het bestuderen van een aantal voorbeelden van de Italiaanse schilderkunst uit de Renaissance, waarin de vork actief wordt gebruikt bekeken in hoeverre dit gebruik overeenkomt met bestaande theses over de opkomst vande vork. In de bestudeerde literatuur is geconstateerd dat de acceptatie van de tafelvork als gemeengoed in Italië is aangemoedigd door bepaalde etenswaren en ontwikkelingen binnen de cultuur en tafelgewoonten tijdens de Cinquecento. Op de bestudeerde voorbeelden is echter enkel de invloed van de individualistische mentaliteit en de behoefte aan praal in zowel decorum als tafelmanieren tijdens de 15de en 16e eeuw te zien.Show less
Hoe verklaren we de opkomst van schilderijen die als onderwerp katholieke festiviteiten hebben, die zowel door de gereformeerde kerk als ook door de overheid werden verworpen, in de Nederlandse...Show moreHoe verklaren we de opkomst van schilderijen die als onderwerp katholieke festiviteiten hebben, die zowel door de gereformeerde kerk als ook door de overheid werden verworpen, in de Nederlandse schilderkunst van de zeventiende eeuw?Show less
Artemisia Gentileschi's "Judith en Holofernes" (1620) is eerder onderzocht vanuit historisch, kunsthistorisch en psychologisch oogpunt. Het schilderij valt binnen de stijl van de Caravaggisten....Show moreArtemisia Gentileschi's "Judith en Holofernes" (1620) is eerder onderzocht vanuit historisch, kunsthistorisch en psychologisch oogpunt. Het schilderij valt binnen de stijl van de Caravaggisten. Geweldadige, bloederige onderwerpen zoals "Judith en Holofernes" waren bij deze schilders zeer geliefd. Als we kijken naar de visuele strategieën die door Gentileschi en haar collega's werden toegepast, zien we een opvallende gelijkenis met filmtechnieken in hedendaagse horrorfilms. Om dit te illustreren wordt het schilderij vergeleken met een shot van een onthoofding in de film "Sweeney Todd" (2007). In horrorfilms worden cinematografische technieken gecombineerd met mise-en-scene om emotionele reacties bij de kijker op te roepen. Veel van deze visuele strategieën lijken ook al in de zeventiende eeuw te zijn toegepast, wat te zien is aan de kleding van de figuren in het werk en aan het gebruik van clair-obscur om spanning en dramatiek te creëren. De observatie van overeenkomsten tussen de wijze waarop horrorfilms en zeventiende-eeuwse schilders emoties proberen op te wekken bij de toeschouwer voegt een extra dimensie toe aan het onderzoek aangaande de voorkeur van zeventiende-eeuwse schilders voor 'bloederige' onderwerpen.Show less
Dit werkstuk bestudeert een aantal figuratieve schilderijen van Daniel Richter in relatie tot het thema Holocaust. Zit dit thema in het werk van Richter verweven en hoeveel betekent deze mogelijke...Show moreDit werkstuk bestudeert een aantal figuratieve schilderijen van Daniel Richter in relatie tot het thema Holocaust. Zit dit thema in het werk van Richter verweven en hoeveel betekent deze mogelijke laag voor de uitleg van het werk? Om dit te onderzoeken is gebruik gemaakt van het idee van traumakunst zoals Dori Laub en Daniel Podell dat gedefinieerd hebben.Show less
