Na het Britse referendum op 23 juni 2016, waarbij voor een vertrek uit de Europese Unie werd gekozen, steeg de populariteit van eurosceptische en nationalistische partijen in verschillende Europese...Show moreNa het Britse referendum op 23 juni 2016, waarbij voor een vertrek uit de Europese Unie werd gekozen, steeg de populariteit van eurosceptische en nationalistische partijen in verschillende Europese landen. Met verkiezingen in Nederland, Frankrijk, Duitsland en Oostenrijk op de agenda, hielden veel Europese media rekening met een verdere desintegratie van de Europese Unie. Maar het tegenovergestelde gebeurde: in de vier landen werden (relatief) pro-Europese regeringen samengesteld, die niet de ambitie hadden de EU te verlaten. In Duitsland en Frankrijk – twee invloedrijke lidstaten – spraken de leiders de wens uit voor meer Europese politieke en financiële integratie. De kanteling van politieke en publieke steun voor Europese samenwerking kan te maken hebben met de wijze waarop deze processen zijn beschreven in de media. Voor Europese burgers zijn traditionele media (radio, televisie en kranten) de belangrijkste bron voor informatie over Europese politieke actualiteit. Na het Brexit-referendum en uitverkiezing van Donald Trump tot Amerikaanse president, woedde in het Nederlandse medialandschap een discussie over de vele journalisten die beide ontwikkelingen niet zagen aankomen. Hoewel de debatten ook op krantenredacties werden gevoerd, is er geen wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de inhoudelijke wijze waarop journalisten de fluctuerende maatschappelijke gebeurtenissen hebben beschreven. Dit onderzoek concentreert zich mede daarom op de vraag hoe twee invloedrijke Nederlandse dagbladen – NRC Handelsblad en de Volkskrant – de journalistieke berichtgeving over Europese politiek hebben vormgegeven en gepresenteerd. Op basis van relevante theorieën over framing en de issue-ownershiptheorie is voor een deductieve onderzoeksmethode gekozen, waarmee de volgende onderzoeksvraag is beantwoord. In hoeverre zijn er dominante frames geïdentificeerd en overheersende aandacht aangetoond voor specifieke partijpolitieke standpunten over Europese integratie in de journalistieke informatievoorziening van de Volkskrant en NRC Handelsblad tussen juni 2016 en maart 2018? Met een kwantitatieve inhoudsanalyse is onderzocht in hoeverre er frames te identificeren zijn in de artikelen. Kwantitatief is het aantal frames gemeten, kwalitatief is gekeken welke frames er inhoudelijk te identificeren zijn; dit is onderzocht op basis van een bestaand analysemodel dat eerder frames onderzocht in artikelen over Europese integratie. Uit die analyse blijkt dat in het grootste deel van de artikelen – 65,2% - in beide kranten geen frames zijn geïdentificeerd. Dat betekent dat in 34,8% van het totale corpus wel frames zijn geïdentificeerd. In NRC Handelsblad zijn meer frames geïdentificeerd dan in de Volkskrant, in absolute en relatieve context. De meest voorkomende frames zijn het conflictframe in NRC Handelsblad (39,4%). In de Volkskrant werd het verantwoordelijkheidsframe het vaakst geïdentificeerd (30,3%). In beide dagbladen kwam het economische gevolgenframe daarna het vaakst voor. Politiekinhoudelijk geeft het conflictframe relatief negatieve berichtgeving over Europese integratie weer; het economische gevolgenframe is neutraal en het verantwoordelijkheidsframe relatief positief. NRC Handelsblad schreef dus overwegend negatiever over Europese integratie dan de Volkskrant. Naast een inhoudelijke analyse is ook onderzocht hoeveel aandacht er was voor het standpunt omtrent Europese integratie van Nederlandse politieke partijen. In de artikelen is gemeten hoevaak bepaalde standpunten worden geciteerd of beschreven. In NRC Handelsblad werd meer ruimte vrijgemaakt voor de ‘Europese’ standpunten van Nederlandse partijen dan in de Volkskrant. In laatstgenoemde krant werden slechts vijf keer aandacht besteed aan de Europese standpunten. Liefst 56 keer werd een Nederlandse partij in NRC geciteerd of beschreven over zijn EU-standpunt. Politiekinhoudelijk kregen de partijen die selectieve Europese integratie (op bepaalde beleidsterreinen samenwerken, op andere nationale soevereiniteit) nastreven, de meeste aandacht en werd dit standpunt 23 keer genoemd. De grootste tegenhangers – federalisten en aanhangers van natiestaten – werden respectievelijk 11 en 10 keer genoemd. Er kan worden gesproken van een inhoudelijke balans, waarbij de journalistiek van NRC Handelsblad relatief politiek-neutraal was: de lezer werd niet unaniem richting één partij, denkrichting of ideologie genavigeerd door de krant. Datzelfde kan worden geconcludeerd over de Volkskrant.Show less
Frames spelen op het gebied van mediastudies een belangrijke rol in de manier waarop burgers duiding aan bepaalde onderwerpen geven. Bij een kwestie die racisme en discriminatie in de hand zouden...Show moreFrames spelen op het gebied van mediastudies een belangrijke rol in de manier waarop burgers duiding aan bepaalde onderwerpen geven. Bij een kwestie die racisme en discriminatie in de hand zouden kunnen spelen, is het dus van belang te kijken hoe media Joden framen en hoe het vernaculaire web (de verzameling van nieuwsgroepen, blogs, wiki’s, lezersreacties, sociale netwerken en andere fora op het wereldwijde web, zie paragraaf 2.2.), hierop reageert. Dit onderzoek is gedaan aan de hand van een kwalitatieve inductieve framinganalyse, waarbij er is gekeken naar frames die voorkomen op de NOS, in het Algemeen Dagblad en in de Volkskrant. In de media werden er drie frames gehanteerd: het slachtofferframe (Joden ondervinden last van antisemitisme en de nasleep van de Holocaust); het religieframe (orthodox-Jodendom staat haaks op westerse normen en waarden en het totum-pro-parteframe (Israël is een compleet Joodse staat en alle Joden op de wereld zijn Israëli). Uit de Facebookdiscussies waren vijf frames te destilleren: eveneens het religieframe; het slachtofferframe; het conflictframe (Joden zijn verantwoordelijk voor het Israël-Palestinaconflict); het complotframe (Joden trekken achter de schermen aan de touwtjes) en het frame waarin antisemitisme de schuld van de islam is. Opvallend is dat er twee frames zijn die zowel in de media als op het vernaculaire web te vinden zijn, maar dat het slachtofferframe ook tegengesproken wordt. Hoewel de media een goede spreiding van frames hanteert, komt het conflictframe het meest naar voren in de Facebookreacties.Show less
Binnen het journalistieke veld moet in toenemende mate rekening gehouden worden met culturele veranderingen. Bij kwesties als ras, immigratie, etniciteit, sekse en gender is duidelijk te zien dat...Show moreBinnen het journalistieke veld moet in toenemende mate rekening gehouden worden met culturele veranderingen. Bij kwesties als ras, immigratie, etniciteit, sekse en gender is duidelijk te zien dat taal verandert. De ‘Zwarte-Pieten-discussie’ is bijvoorbeeld niet meer weg te denken uit de sinterklaastraditie en het woord ‘neger’ is tegenwoordig uit den boze. Daarnaast is de vraag of je het hebt over een ‘brandweervrouw’ en een ‘redactrice’ in plaats van een redacteur of brandweerman wanneer gesproken wordt over een vrouw in deze functie. Deze discussies zijn illustratief voor een bredere sociale discussie over taalgebruik die te maken heeft met etniciteit en seksisme. In deze scriptie is onderzocht op welke manier er bij de Volkskrant wordt omgegaan met adviezen over discriminerend taalgebruik op het gebied van gender, ras en etniciteit. Het onderzoek bestaat uit drie onderdelen. Eerst zijn de stijlboeken van de Volkskrant uit 1992 en 2006 met elkaar vergeleken met behulp van grounded theory. Vervolgens zijn 14 columns van de ombudsvrouw van de Volkskrant wat betreft deze kwestie geanalyseerd aan de hand van discoursanalyse. De resultaten uit deze onderdelen zijn vervolgens gebruikt bij het laatste onderdeel van het onderzoek: een interview met de huidige ombudsvrouw van de Volkskrant, Annieke Kranenberg. Dit interview is vervolgens ook aan de hand van discoursanalyse onderzocht. Uit dit onderzoek komt naar voren dat journalistieke tradities nog een belangrijke rol spelen bij de Volkskrant. Klachten over stigmatiserend taalgebruik worden ter zijde geschoven door de journalisten, met als voornaamste reden dat zij de werkelijk weergeven zoals deze is. De ombudsvrouw heeft hier een andere houding is. Zij is kritisch naar de redactie toe, maar wanneer zij oproept tot verandering klinkt ook in dit advies de rol van journalistieke principes en tradities door.Show less
