Ondanks de consensus over Gustav Stresemanns politieke vakkundigheid als minister van Buitenlandse Zaken in de Weimarrepubliek, en de effectiviteit van zijn beleid, is er na zijn dood wel een...Show moreOndanks de consensus over Gustav Stresemanns politieke vakkundigheid als minister van Buitenlandse Zaken in de Weimarrepubliek, en de effectiviteit van zijn beleid, is er na zijn dood wel een historisch debat ontstaan over de vraag welke doelstellingen hij nu eigenlijk voor ogen had. Vanaf het einde van de Eerste Wereldoorlog tot aan de Duitse toetreding tot de Volkenbond, heeft Stresemann als politicus, ongeacht zijn intenties, een aanzienlijke draai gemaakt.Show less
In maart 1920 werd de jonge Weimarrepubliek geconfronteerd met een socialistische revolutie van 60.000 arbeiders en mijnwerkers in het Roergebied en het Bergische Land. Om de orde te herstellen...Show moreIn maart 1920 werd de jonge Weimarrepubliek geconfronteerd met een socialistische revolutie van 60.000 arbeiders en mijnwerkers in het Roergebied en het Bergische Land. Om de orde te herstellen stuurde de regering een leger van 45.000 soldaten, merendeels van de paramilitaire Freikorpsen. De daaropvolgende militaire confrontatie en de zuivering van het industriegebied zorgden voor een golf van geweld waarbij 1000 tot 3000 revolutionairen, burgers en militairen om het leven kwamen. Het handelen van de ordetroepen was bruut en werd gekenmerkt door extreem geweld. Dit onderzoek tracht te beantwoorden waarom dit extreme geweld werd toegepast, door de acties aan de Roer in de bredere context van de vroege Weimarrepubliek te plaatsen en door de Freikorpsmannen te leren begrijpen via hun memoires.Show less
Als een van de invloedrijkste instituties van de Weimarrepubliek wordt het leger aangewezen; de Reichswehr. Maar welke rol speelde de Reichswehr precies in de ondergang van de republiek? Aan de...Show moreAls een van de invloedrijkste instituties van de Weimarrepubliek wordt het leger aangewezen; de Reichswehr. Maar welke rol speelde de Reichswehr precies in de ondergang van de republiek? Aan de hand van militair gerelateerde bronnen en een focus op de sleutelfiguren Hans von Seeckt en Kurt von Schleicher brengt deze scriptie de nauwe relatie tussen politiek en leger in de laatste jaren van de Weimarrepubliek aan het licht.Show less
De Eerste Wereldoorlog had enorme gevolgen voor Duitsland. In de naschokken van de oorlog werd de Duitse samenleving steeds verder gepolariseerd en geradicaliseerd. In deze scriptie kijk ik naar de...Show moreDe Eerste Wereldoorlog had enorme gevolgen voor Duitsland. In de naschokken van de oorlog werd de Duitse samenleving steeds verder gepolariseerd en geradicaliseerd. In deze scriptie kijk ik naar de gevolgen daarvan in Beieren, waar links en rechts recht tegenover elkaar stonden en wat uiteindelijk resulteerde in een ware burgeroorlog met honderden doden tot gevolg. Maar ook binnen deze groepen bestonden grote onderlinge verschillen. Het extreme geweld en de onderlinge verschillen staan centraal in deze scriptie.Show less
‘Nacht! Tauentzien! Kokain! Das ist Berlin!’, schreef de Russische schrijver Andrej Bely in 1924 na een verblijf in Berlijn. De Duitse hoofdstad werd in de jaren twintig geassocieerd met een wild...Show more‘Nacht! Tauentzien! Kokain! Das ist Berlin!’, schreef de Russische schrijver Andrej Bely in 1924 na een verblijf in Berlijn. De Duitse hoofdstad werd in de jaren twintig geassocieerd met een wild en florissant nachtleven, seksuele uitspattingen, drugsgebruik en een decadente kijk op de wereld. Deze excessen werden doorgaans in verband gebracht met het onzekere bestaan in de Weimarrepubliek, die geplaagd werd door politieke crises en hyperinflatie: het zogenoemde ‘tanzen auf dem Vulkan’. Cocaïne was het roesmiddel bij voorkeur van deze vulkaandansers, men sprak destijds zelfs van een Kokainwelle, een cocaïnegolf. Massaal drugsgebruik als deel van een zogenoemde Rauschkultur maakt sindsdien onderdeel uit van het beeld dat van de 'Großstadt' tijdens de Weimarrepubliek bestaat. Maar klopt dat wel? Er is beperkt onderzoek gedaan naar de Kokainwelle. In de bestaande literatuur over het onderwerp is er weinig aandacht voor de gestalte die het cocaïnegebruik in deze periode aannam, de beeldvorming van het gebruik, structurele of incidentele oorzaken en de rol van de overheid. Het is, kortom, een onderwerp dat zelden in al haar facetten wordt beschouwd. In deze masterscriptie wordt het beeld van de Kokainwelle nader onderzocht en binnen haar historische context geplaatst. Hierbij komt de ontwikkeling van de Duitse cocaïne-industrie aan bod, de opkomst van cocaïne als medicijn en het gebruik van de drug tijdens de Eerste Wereldoorlog. De beeldvorming van het cocaïnegebruik in Berlijn tijdens de Weimarrepubliek wordt geanalyseerd aan de hand van een rijk exposé aan literatuur en kunst, met speciale aandacht voor de expressionistische dichter Walter Rheiner (1895-1925) en de danseres Anita Berber (1899-1928). Tot slot wordt de wetgeving aangaande cocaïne onder de loep genomen en dieper ingegaan op de handhaving daarvan in de Weimarrepubliek.Show less
Er was, conform de strikte definiëring van Nipperdey, een zeer beperkte continuïteit tussen enerzijds de vrijkorpsen en hun gedachtengoed en anderzijds de nazi’s met hun ideologie en het Derde Rijk...Show moreEr was, conform de strikte definiëring van Nipperdey, een zeer beperkte continuïteit tussen enerzijds de vrijkorpsen en hun gedachtengoed en anderzijds de nazi’s met hun ideologie en het Derde Rijk. De identiteit van de vrijkorpsen week op essentiële onderdelen af om van een gehele of gedeeltelijke voortzetting van identiteit te spreken die langs schakels in de tijd is voortgezet. De vrijkorpsen kunnen hierdoor niet aangemerkt worden als de voorhoede, voorlopers of herauten van het nazisme. Ondanks dit alles zijn de vrijkorpsen wel wegbereiders geweest voor de nazi’s en uiteindelijk het Derde Rijk. De vrijkorpsen hadden niet alleen een nieuwe dimensie toegevoegd aan het politieke geweld in Duitsland na 1918, waarmee de basis gelegd werd voor de latere brutalisering van de politieke cultuur in de Weimarrepubliek. Tevens hebben vrijkorpsen en vooral Baltikumer de politieke orde van de Weimarrepubliek stelselmatig ondergraven. De vrijkorpsen werden oorspronkelijk opgericht om in de woorden van Schleicher “voor de republiek te vechten”. Maar tijdens hun relatief korte bestaan hadden vrijkorpsen in de ‘Baltikum’ gemuit tegen de eigen regering en haar in een lastig parket gebracht met wat Noske correct betitelde als “luchtkastelen”. Vrijkorpsen, waaronder Baltikumer, waren ook betrokken geweest bij de reactionaire Kapp-Lüttwitz-putsch. Deze putsch was juist gericht tegen de republiek die de vrijkorpsen geacht werden te beschermen. De organisaties die uit de vrijwilligerseenheden voortkwamen bleven na de formele opheffing van de vrijkorpsen in juni 1920 de Weimarrepubliek met putschplannen en vooral politieke moorden bestrijden. Tot en met 1922 vonden er maar liefst rond de 350 moorden plaats die voor een groot deel werden gepleegd door de OC onder leiding van Hermann Ehrhardt. Ehrhardt was daarnaast betrokken geweest bij de oprichting van een voorloper van de SA en Roßbach stichtte Ortsgruppen van de NSDAP. Na de Hitler-putsch verdwenen de vrijkorpsen uit beeld, mede als gevolg van ‘de legale weg’ van Hitler. De romans en bijbehorende mythen over de vrijkorpsen holden de republiek later nog verder uit met uiteindelijk fatale consequenties door de komst van het Derde Rijk.Show less
Arthur Moeller van den Bruck (1876-1925) schreef voor de Eerste Wereldoorlog voornamelijk cultuurhistorische en kunsthistorische boeken. Na de Eerste Wereldoorlog ontwikkelde hij zich tot een...Show moreArthur Moeller van den Bruck (1876-1925) schreef voor de Eerste Wereldoorlog voornamelijk cultuurhistorische en kunsthistorische boeken. Na de Eerste Wereldoorlog ontwikkelde hij zich tot een politiek activistische schrijver en werd hij een bekend gezicht van de conservatieve oppositie tegen de Weimarrepubliek. De meeste bekendheid geniet hij nog altijd als schrijver van Das Dritte Reich (1923), dat later enige invloed heeft gehad op het nazisme. Deze scriptie onderzoekt hoe zijn cultuurhistorische denkbeelden van voor de Eerste Wereldoorlog bleven bestaan in zijn politieke stukken van na de Eerste Wereldoorlog. Op deze manier probeerde Moeller zich op een 'onpolitieke manier' met politiek bezig te houden.Show less
