Het technisch leesonderwijs van een kwart van de Nederlandse basisscholen voldoet niet aan het basisniveau. Technisch lezen is een cruciale basisvaardigheid voor begrijpend lezen en voor het...Show moreHet technisch leesonderwijs van een kwart van de Nederlandse basisscholen voldoet niet aan het basisniveau. Technisch lezen is een cruciale basisvaardigheid voor begrijpend lezen en voor het functioneren in de maatschappij. Het is daarom van belang dat wordt onderzocht hoe het technisch leesonderwijs optimaal kan worden vormgegeven. In dit onderzoek is ingegaan op de vragen: In hoeverre zijn leerkrachten bekend met de uit literatuur al dan niet effectief gebleken leeractiviteiten, groeperingsvormen en didactische werkvormen op het gebied van technisch lezen, in hoeverre passen zij deze toe in hun lessen technisch lezen en met welke van deze drie didactische aspecten valt het meeste winst te behalen ter optimalisering van het technisch leesonderwijs? Aan de hand van de literatuur zijn al dan niet effectieve didactische principes geïdentificeerd. Om te onderzoeken of de leerkrachten kennis hebben over evidence-based technisch lezen en hun lessen evidence-based vormgeven is een vragenlijst afgenomen bij 19 leerkrachten uit de midden- en bovenbouw van het basisonderwijs. Om de tijds- en kosteninvestering van het optimaliseren van het onderwijs te beperken, is middels gepaarde t-toetsen een vergelijking gemaakt tussen de inzet van effectieve leeractiviteiten, groeperingsvormen en didactische werkvormen. Uit de resultaten blijkt dat leerkrachten bekend zijn met vrijwel alle geïdentificeerde effectieve principes en deze gemiddeld genomen soms tot heel vaak inzetten in hun technisch leesonderwijs. Effectieve groeperingsvormen worden echter significant minder ingezet dan leeractiviteiten en didactische werkvormen. Door de effectieve groeperingsvormen individueel begeleid hardop lezen en tutorlezen meer in te zetten, kan het technisch leesonderwijs van de deelnemende scholen worden geoptimaliseerd.Show less
Afgelopen jaren daalt de vaardigheid in begrijpend lezen bij Nederlandse leerlingen. Kennis van leerkrachten is belangrijk voor de vaardigheden van de leerlingen. Aangezien de leerkrachten een...Show moreAfgelopen jaren daalt de vaardigheid in begrijpend lezen bij Nederlandse leerlingen. Kennis van leerkrachten is belangrijk voor de vaardigheden van de leerlingen. Aangezien de leerkrachten een grote bijdrage kunnen leveren aan het leesvaardigheidsniveau van leerlingen, is het van belang dat zij (didactische) kennis en kunde hebben van de principes rondom begrijpend lezen. Om te onderzoeken in hoeverre leerkrachten van groep 5 tot en met 8 aangeven kennis te hebben van de aspecten van begrijpend lezen en in hoeverre de leerkrachten deze zeggen toe te passen in hun lessen begrijpen lezen, is een online vragenlijst afgenomen binnen een scholengemeenschap. Hierin werd gevraagd naar kennis en toepassing van aspecten van begrijpend lezen. De resultaten van 27 leerkrachten zijn meegenomen in het onderzoek. Leerkrachten hebben significant meer zelfgerapporteerde kennis van woordenschat en begrijpen dan van andere aspecten en weten relatief minder van technisch lezen, evalueren en reflecteren en informatie opzoeken. Aan de aspecten woordenschat en begrijpen wordt het meeste aandacht besteed tijdens de lessen begrijpend lezen. Technisch lezen wordt significant minder vaak behandeld in de lessen dan de overige aspecten. Daarnaast lijkt het aantal jaren ervaring als leerkracht de mate van competentiebeleving in kennis van de aspecten rondom begrijpend lezen niet te voorspellen. Leerkrachten die een cursus rondom taalonderwijs hebben gevolgd lijken meer kennis te hebben van de aspecten dan leerkrachten zonder cursus. Dit is significant voor het aspect woordenschat. Ten slotte hebben academisch geschoolde leerkrachten significant meer zelfgerapporteerde kennis van leesplezier dan regulier geschoolde leerkrachten. Adviezen voor de scholengemeenschap zijn om kennisuitwisseling tussen leerkrachten te laten plaatsvinden, kennis toe te passen in de lessen, aandacht te blijven geven aan technisch lezen en cursussen rondom taalonderwijs te volgen.Show less
