Autism spectrum disorder (ASD) is a lifelong neurological condition that profoundly impacts individuals throughout their lives. In special secondary education, autistic youth frequently receive...Show moreAutism spectrum disorder (ASD) is a lifelong neurological condition that profoundly impacts individuals throughout their lives. In special secondary education, autistic youth frequently receive inaccurate post-secondary destinations due to a deficit of knowledge and guidelines for assessing factors like intelligence and executive functioning within a developmental framework. This study aimed to explore the role of intelligence and executive functioning in determining the post-secondary destinations of autistic students in special secondary education. Gaining insight into the factor determining the transition outcomes of autistic students is crucial, as these outcomes significantly impact their future career prospects and further education. Consequently, this study could help prevent the negative consequences such as over- and underload and societal disengagement. Data were obtained by analysing developmental perspective files, with a total of 14 participants (93% male) aged 12-18 years included in the study. The findings suggest that autistic students with higher levels of intelligence are more inclined to pursue further education. Conversely, those with higher levels of executive functioning tend to have a lower likelihood of transitioning to further education and tend to gravitate towards employment. Furthermore, executive functioning was found to moderate the relationship between intelligence and the post-secondary destination. When executive functioning is low, there is a stronger correlation between intelligence and post-secondary destination. A lower level of intelligence implies employment, while a higher level of intelligence implies higher education. However, higher levels of executive functioning weaken the association between intelligence and post-secondary destination.In such cases, both high and low levels of intelligence may lead to employment for the students. The implications and alternative explanations for these findings are discussed, as well as suggestions for future research.Show less
The focus in this study was the relation between executive functioning (EF) and social cognition in school aged children who showed an exceptional level of externalizing behavior. The aim of this...Show moreThe focus in this study was the relation between executive functioning (EF) and social cognition in school aged children who showed an exceptional level of externalizing behavior. The aim of this study was to examine the predictive value of inhibition, cognitive flexibility and working memory on social cognition. The sample of this study contained of 169 children in the age of 9 to 12 years who were classified in a research group of children (N= 138), who showed externalizing behavior in a clinical range and a control group in a non-clinical range. Social cognitive skills were measured with the Social Cognitive Skills Test. Inhibition and cognitive flexibility were measured with the Shifting Attentional Set (SSV), part of the Amsterdamse Neuropsychologische Taken (ANT). Working memory was measured with the subtest Digit Span from the WISC-III-NL The results showed that children who show externalizing behavior in the clinical range have significant reduced social cognitive skills and working memory. These children also have reduced inhibition and cognitive flexibility, but only when measured in errors and not reaction time. The multiple regression showed that working memory is a significant predictor of social cognition is this sample. Contrary to the expectations, inhibition and cognitive flexibility were not. It can be concluded that children who show externalizing behavior in the clinical range have reduced social cognitive skills and reduced executive functioning (EF), but the direction of the relation between social cognitive skills and EF remains unclear. This study contributed to the ongoing research on the relationship between social cognition and EF and showed that targeting EF in an intervention will not directly influence the social cognitive skills.Show less
Children at risk for future criminal behavior may display externalizing behavior which is linked to deficits in executive functions (EF). This study aimed to investigate this relationship between...Show moreChildren at risk for future criminal behavior may display externalizing behavior which is linked to deficits in executive functions (EF). This study aimed to investigate this relationship between EF and externalizing behavior in at-risk children for criminal behavior, as well as whether executive functions predicted behavioral change following preventive interventions to prevent future criminal behavior.Show less
Current research has looked into the effects of ePrent&ABC, an intervention for stimulating early literacy of kindergarteners. The current study had two goals: 1) to investigate the reciprocal...Show moreCurrent research has looked into the effects of ePrent&ABC, an intervention for stimulating early literacy of kindergarteners. The current study had two goals: 1) to investigate the reciprocal relationship of phonological awareness (PA) and vocabulary; 2) to profile children who develop vocabulary slower than their peers (low achievers). Participants were 81 kindergarteners from six different groups (Mage = 5.26 years, SD = 0.62). Pre-tests were administered for story-based vocabulary, general vocabulary, PA and executive functioning (EF) and observations were performed for children’s active participation in class. The intervention consisted of a control condition and three conditions in which digital storybooks were read to the children. During all conditions teachers read storybooks of which the prints and an animated version were shown on digiboards. In condition A storybooks were read in a non-dialogic manner; in condition B dialogic reading and semantic consolidation of target words were added; and in condition C phonological consolidation was added to dialogic reading with semantic consolidation. After each condition, story-based vocabulary was post tested. A within-subjects design was implemented, meaning that all participants took part in each condition. Low achievers were selected after condition A and during condition B and C they received individual differentiation. Results indicated that ePrent&ABC effectively improved vocabulary compared to pre-tests, especially during condition B. The story-based vocabulary of low achievers improved significantly after individual differentiation; afterwards, their results were not significantly different from their peers’. A better developed PA influenced the growth in vocabulary. Reversed, there appeared to be no effect of vocabulary on PA, indicating that explicit instruction may be necessary for developing PA. Lastly, a model with predictors EF and active participation, significantly predicted growth in story-based vocabulary. Separately, both EF and participation were non-significant predictors. Schools are recommended to incorporate ePrent&ABC into their curriculum.Show less
The development of vocabulary in primary school is of high importance. A foundation for toddlers’ school career can be laid by teaching new words in an efficient way. By doing so, all toddlers can...Show moreThe development of vocabulary in primary school is of high importance. A foundation for toddlers’ school career can be laid by teaching new words in an efficient way. By doing so, all toddlers can proceed school with the same level of reading and writing. Reading storybooks aloud in an interactive way is crucial when stimulating vocabulary development. Within the reading intervention program, e-Prent&ABC, the interactive reading of animated storybooks with a smartboard is combined with the 4-cycle word development model to learn new words in an effective way. A previous study stated that e-Prent&ABC has a positive effect on the vocabulary and language development of toddlers. This positive effect did not occur for toddlers who show inattentive-withdrawn or disruptive behavior. In the current study, e-Prent&ABC is extended to e-Prent&ABC+ by adding behavior regulating elements. Within e-Prent&ABC+, specific attention is paid to toddlers with problematic behavior. The purpose of the current study is to assess whether the learning behavior and vocabulary of toddlers with problematic behavior can be improved by e-Prent&ABC+, compared with e-Prent&ABC and the control condition (electronic Living Books). The influence of working memory on learning behavior and vocabulary is also examined. A total of 60 toddlers participated in this study, in which 30 toddlers showed inattentive-withdrawn or disruptive behavior, followed by 30 control children. Nine classes from three primary schools in Leiden completed three intervention weeks. The results of the current study showed that e-Prent&ABC is effective in increasing the vocabulary of toddlers. However, the behavior regulating elements of e-Prent&ABC+ were found to be ineffective. In future research, it is important to replicate e-Prent&ABC+ with a larger and more reliable sample. Due to its effectiveness within education, it is recommended to add the 4-cycle model and animated storybooks to current reading methods.Show less
Executieve functies, klassenklimaat en geslacht worden geassocieerd met gedragsproblemen bij adolescenten. Echter wordt in onderzoek vaak gefocust op één van deze factoren. Om een completer beeld...Show moreExecutieve functies, klassenklimaat en geslacht worden geassocieerd met gedragsproblemen bij adolescenten. Echter wordt in onderzoek vaak gefocust op één van deze factoren. Om een completer beeld te schetsen van de relaties tussen executieve functies, klassenklimaat, geslacht en gedragsproblemen in de adolescentie werden deze factoren in dit onderzoek tegelijkertijd meegenomen. Specifiek werd onderzocht in hoeverre gedragsproblemen in de adolescentie voorspeld kunnen worden op basis van executieve functies, klassenklimaat en geslacht. 160 participanten met een leeftijd tussen 11 en 15 jaar hebben online zelfrapportagevragenlijsten ingevuld over gedragsproblemen, problemen met executieve functies en klassenklimaat. Uit een meervoudige lineaire regressieanalyse bleek dat problemen met executieve functies positief samenhangt en een voorspeller is van gedragsproblemen in de adolescentie. Klassenklimaat en geslacht bleken geen voorspellers te zijn van gedragsproblemen in de adolescentie. Door deze kennis uit te breiden kunnen in de toekomst interventies worden ingezet om adolescenten met gedragsproblemen goed te begeleiden. Mogelijk kan hierdoor voorkomen worden dat de gedragsproblemen in de adolescentie een negatieve invloed gaan hebben op de lange termijn. Zo kan vervolgonderzoek naar de verschillende dimensies van gedragsproblemen en klassenklimaat mogelijk meer inzicht geven in de precieze relaties tussen executieve functies, klassenklimaat, geslacht en gedragsproblemen in de adolescentie. Daarnaast is dit onderzoek een van de eerste onderzoeken naar gedragsproblemen in de adolescentie tijdens COVID-19. Vervolgonderzoek kan inzicht geven in de invloed en gevolgen van de maatregelen van COVID-19 op gedragsproblemen in de adolescentie.Show less
Doel De academische prestatie van adolescenten kan invloed hebben op een groot aantal aspecten van hun latere loopbaan en wordt beïnvloed door executieve functies. Om inzicht te krijgen in...Show moreDoel De academische prestatie van adolescenten kan invloed hebben op een groot aantal aspecten van hun latere loopbaan en wordt beïnvloed door executieve functies. Om inzicht te krijgen in mogelijke factoren die meespelen in de relatie tussen problemen met executieve functies en academische prestatie, werden de mediërende rollen van problemen met leeftijdsgenoten en vriendschapskwaliteit in adolescentie onderzocht. Dit is nog niet eerder onderzocht. Methode De steekproef bestond uit 160 respondenten uit de eerste en tweede klas van een middelbare school. De variabele problemen met executieve functies werd gemeten met de Webexec, de variabele problemen met leeftijdsgenoten met een subschaal van de Nederlandse versie van de Strengths and Difficulties Questionnaire en de variabele vriendschapskwaliteit werd gemeten met de Friendship Quality Measure. De verzamelde cross-sectionele data werden onderzocht via enkelvoudige en meervoudige lineaire regressieanalyses. Resultaten De regressieanalyses lieten zien dat problemen met executieve functies significante voorspeller is voor de variabelen academische prestatie, problemen met leeftijdsgenoten en vriendschapskwaliteit. Ook de relatie tussen academische prestatie en vriendschapskwaliteit was significant. Echter, de indirecte effecten van problemen met leeftijdsgenoten en vriendschapskwaliteit op de relatie tussen problemen met executieve functies en academische prestatie waren niet significant, dus in deze studie werd geen mediatie-effect gevonden. Conclusie De huidige resultaten suggereren dat de relatie tussen problemen met executieve functies en academische prestatie niet verklaard kan worden door problemen met leeftijdsgenoten en vriendschapskwaliteit. Longitudinaal onderzoek is nodig om dit verder te onderzoeken.Show less
In dit onderzoek wordt onderzocht of kleuters hun woordenschat vergroten wanneer aan kleuters drie weken lang drie maal per week een digitaal prentenboek op het Smartboard wordt getoond. Er namen...Show moreIn dit onderzoek wordt onderzocht of kleuters hun woordenschat vergroten wanneer aan kleuters drie weken lang drie maal per week een digitaal prentenboek op het Smartboard wordt getoond. Er namen vier klassen deel aan het onderzoek (N=58), waarbij drie klassen een interventie kregen toegewezen en waarbij de vierde klas de controleklas was. De interventies die zijn toegepast, zijn digitale prentenboeken met tekst, digitale prentenboeken zonder tekst en digitale prentenboeken met print referencing. Kleuters werden voorafgaand en na de interventie individueel getest op de boekgebonden woordenschatontwikkeling, het foneembewustzijn en op de printkennis. Tijdens de interventiefase werden de kleuters individueel getest op de algemene woordenschat en op de executieve functies. Uit dit onderzoek blijkt dat het fonemisch bewustzijn en de printkennis geen rol spelen in het vergroten van de woordenschat bij kleuters evenals de executieve functies cognitieve flexibiliteit en inhibitie. De executieve functie geheugen blijkt echter wel een voorspeller voor het vergroten van de woordenschat. Wanneer er per interventie wordt onderzocht of de executieve functies een rol spelen in het vergroten van de woordenschat bij kleuters, blijkt alleen cognitieve flexibiliteit bij de print referencing interventie een eenzijdige voorspeller te zijn voor het vergroten van de woordenschat. De andere executieve functies bij de print referencing interventie en de executieve functies bij de twee andere interventies leveren geen bijdrage aan het vergroten van de woordenschat bij kleuters. Tevens toont dit onderzoek aan dat kleuters hun woordenschat vergroten na het zien van een digitaal prentenboek op het Smartboard. Het soort digitale prentenboek speelt geen rol. Deze bevinding bevestigt het belang van het inzetten van interventies om de woordenschat van kleuters te vergroten.Show less
Uit onderzoek blijkt dat er in de toekomst steeds meer behoefte is aan vakbekwame technici. Om dit te bereiken moet de instroom in het bètaonderwijs verhoogd worden. Dat gebeurt onder andere door...Show moreUit onderzoek blijkt dat er in de toekomst steeds meer behoefte is aan vakbekwame technici. Om dit te bereiken moet de instroom in het bètaonderwijs verhoogd worden. Dat gebeurt onder andere door kinderen te stimuleren om een techniekopleiding te kiezen. Er zijn verschillende onderzoeksprojecten die dit proberen te bewerkstelligen, zo ook Talentenkracht, een landelijk onderzoeksprogramma. Door middel van onder andere een Talentenkrachttraining voor ouders probeert zij de ouder bewust te maken van het belang van bèta en daarmee het kind te enthousiasmeren voor bèta. Talentenkracht onderzoekt ook andere vaardigheden, zoals executieve functies. Dit blijkt een hoge samenhang te vertonen met bètavaardigheden (Gropen, Clark-Chiarelli, Hoisington, & Ehrlich, 2011). Dit onderzoek richt zich op de eventuele impact van de Talentenkrachttraining op de ontwikkeling van bètavaardigheden en executieve functies bij 92 kinderen. In totaal ontvingen 32 ouders een training. Hiernaast werd er gekeken naar twee andere factoren, de samenhang tussen de instrumenten en het opleidingsniveau van de ouders. De leeftijd van de kinderen varieerde van 4 tot 8 jaar en hiervan was 36,7% vrouw. Bètavaardigheden werden gemeten door middel van de Rakit Kwantiteit en de BeQ Bètaquiz. Executieve functies werden gemeten met de BRIEF, die ingevuld werd door de ouder(s). Er werden geen significante effecten gevonden voor de oudertraining. De hoogte van het opleidingsniveau bleek ook geen significant verschillen op te leveren op het gebied van executieve functies en bètavaardigheden. Hoewel er geen directe samenhang tussen training en executieve functies en bètavaardigheden is gevonden is er mogelijkerwijs wel sprake van een lange-termijn effect door de cumulatie van gemeenschappelijke bètamomenten tussen ouder en kind (Fender, & Crowley, 2007). Ook kan de training het kind via de ouder enthousiasmeren waardoor het meer plezier beleeft aan techniek en eerder kiest voor een technische opleiding.Show less
De relatie tussen executief functioneren en schizotypische kenmerken is een veelal onderzocht gebied en zodoende zijn hierover veel onderzoeksbevindingen beschikbaar. De mate van overeenstemming...Show moreDe relatie tussen executief functioneren en schizotypische kenmerken is een veelal onderzocht gebied en zodoende zijn hierover veel onderzoeksbevindingen beschikbaar. De mate van overeenstemming tussen de bevindingen blijft echter beperkt. Om deze reden is in dit onderzoek een non-klinische groep adolescenten (n = 40) bekeken op schizotypische kenmerken middels de kindversie van de Schizotypal Personality Questionnaire (SPQ-K) en op executieve functies middels de kindversie van de Behavior Rating Inventory of Executive Function (BRIEF-K). Er was aandacht voor specifieke elementen van de relatie die uit eerder onderzoek naar voren komen als zijnde invloedrijk. Zo is er gekeken welke invloed het werkgeheugen en de aanwezige dimensie van schizotypie hadden op de relatie. Daarbij is bekeken of er ook een verband te vinden was tussen schizotypie en vloeibare intelligentie, gemeten middels de Cattell Culture Fair Intelligence Test (CFT-20-R). Er werd geen significant verband gevonden tussen schizotypische kenmerken en vloeibare intelligentie en het verband met executief functioneren bleek niet negatief maar significant positief. De voorspelde invloed van werkgeheugen is niet teruggevonden, maar cognitieve flexibiliteit bleek wel van voorspellende waarde. Ook de aanwezige dimensie van schizotypie bleek niet van invloed. Juist doordat de uitkomsten niet direct aansluiten bij de verwachtingen, is het onderzoek in staat geweest punten van aandacht bloot te leggen voor verder onderzoek. Focus op een jongere populatie en aandacht voor modererende factoren is gewenst. Daarnaast kan in verder onderzoek extra aandacht worden besteed aan de rol van cognitieve flexibiliteit op de relatie tussen schizotypie en executieve functies.Show less
Onderzoek heeft uitgewezen dat goede executieve functies (EF) op veel aspecten van het leven een positieve invloed kunnen hebben en dat minder goede EF een negatieve invloed kunnen hebben op deze...Show moreOnderzoek heeft uitgewezen dat goede executieve functies (EF) op veel aspecten van het leven een positieve invloed kunnen hebben en dat minder goede EF een negatieve invloed kunnen hebben op deze aspecten. In dit onderzoek is onderzocht of een ouderinterventie, waarbij de ouders inzicht krijgen in de ontwikkeling van hun kind, een positieve invloed heeft op de EF van hun kinderen. Hierbij is onderscheid gemaakt tussen algemene EF en de hoofdcomponenten van EF (inhibitie, werkgeheugen en mentale flexibiliteit). De verwachting was dat de interventie een positieve invloed heeft op de EF van hun kinderen en dat de hoofdcomponenten op verschillende leeftijden verschillend worden beïnvloed door de interventie. De onderzoeksgroep bestond uit 91 kinderen van de groepen 1 t/m 4 met een gemiddelde leeftijd van 6 jaar en 4 maanden (SD = 1;2). Om de algemene EF bij de kinderen te onderzoeken is gebruik gemaakt van de Behavior Rating Inventory of Executive Functions (BRIEF). Om inhibitie en mentale flexibiliteit te meten werd de Response Organization Objects (ROO) gebruikt en om werkgeheugen te meten werd de Spatial Temporal Span (STS) gebruikt (de ROO en STS zijn beide onderdeel van de Amsterdam Neuropsychological Tasks (ANT)). Ouders van de kinderen in de interventiegroep kregen een interventie aangeboden. De ouders van kinderen in de controlegroep kregen geen enkele vorm van interventie aangeboden. Er is geen interactie-effect gevonden voor tijd X conditie voor de algemene EF gemeten met behulp van de BRIEF of voor één van de hoofdcomponenten in de onderbouw en middenbouw gemeten met de ANT. Dit onderzoek heeft uitgewezen dat een ouderinterventie, waarbij de ouders inzicht krijgen in de ontwikkeling van hun kind, geen invloed heeft op de algemene EF en/of de hoofdcomponenten van EF bij kinderen in de onderbouw en middenbouw van de basisschool. Hierbij is geen verschil gevonden wanneer ouders de EF van hun kinderen rapporteren of wanneer EF gemeten worden aan de hand van cognitieve taken gemaakt door kinderen.Show less
Er zijn veel factoren die samenhangen met het gebruik van drugs. In dit onderzoek staat de volgende hoofdvraag centraal: wat is de invloed van sociale steun en life events op het alcohol- en...Show moreEr zijn veel factoren die samenhangen met het gebruik van drugs. In dit onderzoek staat de volgende hoofdvraag centraal: wat is de invloed van sociale steun en life events op het alcohol- en cannabisgebruik bij jongeren en jongvolwassenen in de leeftijd van veertien tot en met dertig jaar en welke rol spelen executieve functies hierbij? Er werd verondersteld dat betere executieve functies zouden samenhangen met minder middelengebruik. Daarnaast werd verwacht dat hoe meer sociale steun een individu van familie ervaart, hoe minder er gebruik wordt gemaakt van middelen. En er werd verwacht dat naarmate iemand meer life events had meegemaakt, er meer middelengebruik zou plaatsvinden. De onderzoeksgroep bestond uit 1049 respondenten met een gemiddelde leeftijd van 21,38 jaar (SD = 3,55) die een vragenlijstenpakket hebben ingevuld. Voor het meten van life events is de List of Threatening Experiences – Questionnaire (LTE-Q) gebruikt, voor de executieve functies de Behavior Rating Inventory of Executive Function (BRIEF-A) en voor sociale steun van familie de Multidimensional Scale of Perceived Social Support (MSPSS). Voor het meten van het alcohol en cannabisgebruik is de Middelenlijst gebruikt. Uit de resultaten bleek dat naarmate er minder goede emotieregulatie bestond er meer alcohol werd gebruikt en dat de executieve functies inhibitie, initiatief nemen en werkgeheugen positief samenhangen met cannabisgebruik. Sociale steun van familie hing niet samen met alcohol- en cannabisgebruik in dit onderzoek. Tot slot was er een positieve samenhang tussen life events en cannabisgebruik. Bij een stapsgewijze multipele regressie met deze variabelen kwam naar voren dat, tegen de verwachting in, inhibitie en ordelijkheid een positieve invloed hebben op alcoholgebruik en emotieregulatie conform de verwachting een negatieve invloed heeft. Bij cannabisgebruik zijn life events, conform de verwachting, wel van invloed.Show less
De huidige maatschappij verandert snel onder de invloed van technologische ontwikkelingen. De samenleving raakt door deze ontwikkelingen gemedialiseerd: media zijn overal en mensen maken er massaal...Show moreDe huidige maatschappij verandert snel onder de invloed van technologische ontwikkelingen. De samenleving raakt door deze ontwikkelingen gemedialiseerd: media zijn overal en mensen maken er massaal gebruik van. Opgroeiende kinderen komen steeds meer, en op steeds jongere leeftijd, in aanraking met media. Er is echter nog weinig onderzoek uitgevoerd naar het begrip van verschillende mediavormen en of kinderen wat kunnen leren van bijvoorbeeld animatiefilmpjes. In het huidige onderzoek wordt het begrip van animaties onderzocht waarbij er ook wordt gekeken naar de rol van executief functioneren. Executief functioneren verwijst naar een aantal cognitieve processen die nodig zijn voor het mentaal spelen met ideeën, nadenken voor iets doen, verleidingen weerstaan, geconcentreerd blijven en omgaan met onverwachte uitdagingen. Aan het onderzoek hebben 72 kinderen en 28 ouders meegedaan. Om het begrip van animaties te onderzoeken is het begrip van kinderen die een animatie keken vergeleken met het begrip van kinderen die een verhaal lazen. Via een online vragenlijst zijn de ouders uitgenodigd om mee te doen aan het onderzoek. In deze vragenlijst werd naast demografische gegevens, ook gevraagd naar het executief functioneren van het kind. Uit de resultaten is gebleken dat de kinderen die het verhaal lazen significant meer begripsvragen correct hadden beantwoord dan de kinderen die de animatie van het verhaal keken. Tevens is gebleken dat executieve functies, te weten inhibitie, werkgeheugen en cognitieve flexibiliteit, geen invloed hebben op het begrip van een animatie of een tekst. De resultaten van dit onderzoek spreken resultaten van eerdere onderzoeken naar het begrip van verschillende soorten media en de invloed van executief functioneren op begrip tegen. De mogelijke verklaringen hiervoor zijn de afwezigheid van gesproken woorden of bijschriften in de gebruikte animatie, weinig spreiding in het aantal correcte begripsvragen en de verschillende meetinstrumenten die gebruikt worden voor het meten van executief functioneren. De resultaten van dit onderzoek indiceren dat kinderen meer begrijpen van een verhaal dat in tekst vorm gepresenteerd wordt dan in animatie vorm. Om te onderzoeken of animaties een ondersteunende rol kunnen spelen in het onderwijs van de toekomst kan volgend onderzoek gericht worden op de rol van gesproken woorden of bijschriften bij een animatie.Show less
In huidig onderzoek, bestaande uit 126 jongens en 106 meisjes (N = 233, M = 5.76) uit het reguliere basisonderwijs, is onderzocht of de afzonderlijke aspecten van hun executieve functies (EF)...Show moreIn huidig onderzoek, bestaande uit 126 jongens en 106 meisjes (N = 233, M = 5.76) uit het reguliere basisonderwijs, is onderzocht of de afzonderlijke aspecten van hun executieve functies (EF) invloed hebben op hun sociale competenties. Er is gebruik gemaakt van de Behavioral Rating Inventory of Executive Function (BRIEF) om drie aspecten van de EF bij de kinderen te meten, gekozen is voor inhibitie, werkgeheugen en cognitieve flexibiliteit. Voor het meten van sociale competentie is gebruik gemaakt van de Social Skills Rating System (SSRS) en de verkorte versie van de Sociaal Cognitieve Vaardigheden Test (SCVT). Vervolgens is gekeken, door middel van multipele regressies, of er sprake was van significante relaties tussen de aspecten van de EF en sociale competentie. Er bleek geen significante relatie te zijn tussen inhibitie en sociale cognitie, maar wel tussen inhibitie en sociaal gedrag (F (1, 193) = 51.04, p < .001). Voor flexibiliteit en sociale cognitie werd ook geen verband gevonden, net als voor werkgeheugen en sociale cognitie. De verbanden werden wel gevonden tussen flexibiliteit en sociaal gedrag (F (1, 193) = 45.31, p < 0.001) en tussen werkgeheugen en sociaal gedrag (F(1, 193) = 28.64, p < .001). De gevonden verbanden bij de SSRS bleken alle drie negatief te zijn: wanneer kinderen minder goed werkende EF hebben, is hun sociaal gedrag ook minder goed ontwikkeld. We kunnen met de gevonden gegevens concluderen dat de EF invloed hebben op het sociale gedrag van basisschoolleerlingen, maar niet op hun cognitie. Implicaties die met deze resultaten gegeven zouden kunnen worden is dat kinderen die gedragsproblemen vertonen in de klas niet alleen op het sociale aspect geholpen moeten worden, maar dat er ook gekeken moet worden naar hun executief functioneren omdat deze van invloed zijn op sociaal gedrag.Show less
Achtergrond: Onderzoek heeft aangetoond dat gebrekkige executieve functies en autismekenmerken gepaard kunnen gaan met agressief gedrag. Deze relatie is echter nog weinig bestudeerd bij jonge...Show moreAchtergrond: Onderzoek heeft aangetoond dat gebrekkige executieve functies en autismekenmerken gepaard kunnen gaan met agressief gedrag. Deze relatie is echter nog weinig bestudeerd bij jonge kinderen. Doel: In de huidige studie wordt er onderzocht in hoeverre executieve functies (inhibitie, cognitieve flexibiliteit en werkgeheugen) en autismekenmerken gerelateerd zijn aan agressief gedrag bij jonge kinderen tussen de 3 en 7 jaar oud. Er is gekeken naar eventuele groepsverschillen in executieve functies en agressief gedrag tussen kinderen met veel en weinig autismekenmerken en er is onderzocht in hoeverre autismekenmerken en executieve functies dienen als voorspeller van agressief gedrag. Methode: In totaal namen er 46 participanten deel aan het onderzoek, waarvan er 24 kinderen veel autismekenmerken en 22 kinderen weinig autismekenmerken vertoonden. De steekproef bestond uit 39 jongens en zeven meisjes met een leeftijd tussen de 2.98 en 6.24 jaar. De metingen van de executieve functies, het agressieve gedrag en de autismekenmerken werden verricht met behulp van de BRIEF-P, de CBCL 1,5-5 en de SRS. Resultaten: Kinderen met veel autismekenmerken hebben slechtere executieve functies en vertonen meer agressief gedrag dan de kinderen met weinig autismekenmerken. Daarnaast zijn zowel inhibitieproblemen (ß = .47, p = .002) als cognitieve inflexibiliteit (ß = .30, p = .041) significante voorspellers van agressief gedrag. De relatie met het inhibitievermogen is het meest sterk gebleken. Werkgeheugen en autismekenmerken blijken niet significant gerelateerd aan agressie bij het jonge kind. Discussie: Inhibitie en cognitieve flexibiliteit zijn al op jonge leeftijd gerelateerd aan agressief gedrag. Het is dus van belang om vroeg te starten met interventies, zodat de ontwikkeling van het agressieve gedrag voorkomen kan worden.Show less
Als een kind disfuncties vertoont in de executieve functies kan dit leiden tot agressief gedrag. De vraag binnen dit onderzoek is of de executieve functies het verloop van agressief gedrag...Show moreAls een kind disfuncties vertoont in de executieve functies kan dit leiden tot agressief gedrag. De vraag binnen dit onderzoek is of de executieve functies het verloop van agressief gedrag beïnvloeden. Verwacht wordt dat het vertonen van disfuncties binnen de executieve functies van invloed is op het verloop van agressieve gedrag. De onderzoeksgroep bestaat uit 109 jongens tussen de acht en twaalf jaar. Er is gebruik gemaakt van de ANT, de BADS-NL dierentuintaak en de BRIEF om de executieve functies bij het kind te meten. De CBCL externaliserend probleemgedrag schaal van twee meetmomenten is gebruikt om het agressieve gedrag van het kind te meten. Uit correlatieanalyses blijkt dat zowel intelligentieniveau als de geobserveerde executieve functies gerelateerd zijn aan agressief gedrag. Echter zijn beide factoren weinig van invloed op het verloop van agressief gedrag. Dit onderzoek toont aan dat er een groep kinderen is waarbij er geen duidelijke disfuncties zijn binnen de geobserveerde executieve functie, maar waarbij er wel sprake is van een toename in agressief gedrag. Het is van belang om een duidelijk theoretisch beeld te creëren van deze groep kinderen zodat het agressieve gedrag kan worden ingeperkt.Show less
Onderzocht is de invloed van executieve functies op woordenschatontwikkeling na het kijken van een digitaal prentenboek op het smartboard waar gebruik wordt gemaakt van Print Refencing. Daarnaast...Show moreOnderzocht is de invloed van executieve functies op woordenschatontwikkeling na het kijken van een digitaal prentenboek op het smartboard waar gebruik wordt gemaakt van Print Refencing. Daarnaast is er een vergelijking gemaakt tussen de gevalideerde Dimensional Change Card Sort en de ‘nieuwe’ Dimensional Change Card Match om te onderzoeken of de Dimensional Change Card Match een valide instrument is om de executieve functies te meten. Aan dit onderzoek hebben 32 kleuters van een basisschool in Leiden mee gedaan. De kinderen waren 57 tot 71 maanden oud (M = 64.50; SD = 3.45) en spraken Nederlands als eerste taal. De kleuters keken klassikaal naar drie verschillende digitale prentenboeken op het smartboard. Deze digitale prentenboeken werden aangeboden in drie onderscheidende condities: zonder tekst, met tekst en met Print Referencing. Kleuters werden voor en na het zien van de drie digitale prentenboeken individueel getest op woordenschatontwikkeling door middel van de Actieve Boekspecifieke Vocabulaire Test. Ook werden zij getest op het controle boekje, deze kregen de kleuters niet te zien. Daarnaast werden de executieve functies getest door middel van de DCCM, de DCCS, de Stroop- Like Task (opposites), de Backward Digit Span Test en de Digit Span Words. Geconcludeerd werd dat kleuters nieuwe woorden leren na het zien van een digitaal prentenboek op het smartboard waarbij de vorm van de digitale prentenboeken irrelevant was voor de woordenschatontwikkeling. De executieve functies bleken van invloed op de woordenschatontwikkeling na het kijken van een boekje met Print Referencing. Hierbij hebben kinderen geen negatieve gevolgen van de Print Referencing ondervonden. Kinderen die laag scoorden op bepaalde dimensies van de executieve functies (inhibitie en cognitieve flexibiliteit) hadden er zelfs meer profijt van in het opdoen van nieuwe woorden. Naar aanleiding van deze resultaten wordt er aangeraden kinderen een boekje met Print Referencing aan te bieden. Uitkomsten van dit onderzoek hebben meer duidelijkheid geboden over welke vorm van digitale prentenboeken, met of zonder Print Referencing, het beste aan kinderen aangeboden kan worden, om het meest efficiënt hun woordenschat uit te breiden.Show less
Kinderen met kenmerken van aandachtstekort/hyperactiviteitstoornis (ADHD) en kinderen met kenmerken van autisme (ASS) hebben, in tegenstelling tot kinderen zonder ontwikkelingsstoornissen, vaak...Show moreKinderen met kenmerken van aandachtstekort/hyperactiviteitstoornis (ADHD) en kinderen met kenmerken van autisme (ASS) hebben, in tegenstelling tot kinderen zonder ontwikkelingsstoornissen, vaak tekorten in de emotionele ontwikkeling. Omdat hier nog weinig over bekend is, wordt in dit onderzoek onderzocht of er tekorten zijn in de emotionele intelligentie van kinderen met kenmerken van ADHD en ASS in de leeftijd van vier tot en met achttien jaar. De onderzoeksgroep bestond uit 422 kinderen (189 meisjes en 233 jongens). De emotionele intelligentie is gemeten met de Vragenlijst Emotionele Intelligentie (EIQ). De respondenten van dit onderzoek zijn benaderd via de school van hun kind. Aan zowel de ouders en leerkrachten van het kind als het kind zelf (ouder dan acht jaar) is gevraagd een online vragenlijst in te vullen. De onderzoeksvraag was: op welke wijze verschilt de emotionele intelligentie bij kinderen met kenmerken van ADHD en bij kinderen met kenmerken van ASS in de leeftijd van vier tot en met achttien jaar? Er werd daarbij gekeken naar de invloed van geslacht en leeftijd van het kind en gezinssamenstelling op de emotionele intelligentie van kinderen met kenmerken van ADHD en ASS. Uit de resultaten bleek dat alleen leeftijd invloed heeft op de emotionele intelligentie. Oudere kinderen hebben een hogere emotionele intelligentie dan jongere kinderen. Op de andere gebieden, geslacht van het kind en gezinssamenstelling, zijn geen significante verschillen gevonden.Show less
Achtergrond: Sociale vaardigheden zijn nodig om effectief te kunnen functioneren in de alledaagse maatschappij. Executieve functies zijn hierbij van groot belang. Slechte sociale vaardigheden...Show moreAchtergrond: Sociale vaardigheden zijn nodig om effectief te kunnen functioneren in de alledaagse maatschappij. Executieve functies zijn hierbij van groot belang. Slechte sociale vaardigheden kunnen er bijvoorbeeld voor zorgen dat iemand slecht kan omgaan met relaties en vriendschappen en mogelijk in een sociaal isolement belandt. Dit wil men natuurlijk voorkomen. Doel: Er wordt in dit onderzoek specifiek gekeken in hoeverre executieve functies een rol spelen bij verschillende aspecten van sociale vaardigheden bij kinderen tussen de vier en acht jaar in een niet-klinische populatie. Er moet zo veel mogelijk informatie worden verzameld, zodat kinderen zo vroeg mogelijk begeleid en ondersteund kunnen worden wanneer er sprake is van een probleem met de sociale vaardigheden. Methode: In totaal deden 474 kinderen mee aan het onderzoek, afkomstig van 32 scholen uit Zuid-Holland. Bij de kinderen werden vier verschillende taken van de Amsterdamse Neuropsychologische Taken (ANT) afgenomen en aan hun ouders werd gevraagd om de vragenlijst van de Social Skill Rating System (SSRS) in te vullen. Resultaten: Uit de resultaten blijkt dat er geen significante correlaties zijn gevonden tussen de variabelen van de ANT en de subschaal ‘Coöperatie’. De subschaal ‘Assertie’ correleert significant negatief met de gemiddelde reactiesnelheid van basale informatieverwerkingssnelheid en het aantal fouten bij gerichte aandacht. De subschaal ‘Assertie’ correleert wel significant positief met het percentage fouten in inhibitie. Zowel de subschaal ‘Verantwoordelijkheid’ als ‘Zelf-controle’ correleert significant negatief met de gemiddelde reactietijd van basale informatieverwerkingssnelheid. Conclusie: Uit de onderzoeksresultaten blijkt dat niet alle executieve functies invloed hebben op de verschillende aspecten van sociale vaardigheden. Er zijn echter sommige executieve functies die wel significant correleren met de verschillende aspecten van sociale vaardigheden. Bij deze correlaties geldt dat betere executieve functies betere sociale vaardigheden voorspellen.Show less
Steeds meer kinderen worden met een scheiding van ouders geconfronteerd, dit is een stressvolle gebeurtenis voor zowel ouder als kind; informatie over de gevolgen hiervan op het executief...Show moreSteeds meer kinderen worden met een scheiding van ouders geconfronteerd, dit is een stressvolle gebeurtenis voor zowel ouder als kind; informatie over de gevolgen hiervan op het executief functioneren (EF) is nodig om de kinderen zo goed mogelijk te kunnen ondersteunen. Het doel van dit onderzoek is de samenhang tussen een scheiding van ouders en problemen met het werkgeheugen en de inhibitie van een kind tussen de twee en de vijf jaar te onderzoeken. De hypothese is dat zowel het werkgeheugen als de inhibitie een negatieve samenhang heeft met een scheiding van ouders. De EF zijn gemeten door middel van de BRIEF-P vragenlijst, deze hebben 856 ouders ingevuld over hun kinderen. De kinderen waren tussen de 2 en de 5 jaar oud, de gemiddelde leeftijd was 3;7 jaar. 53% van de kinderen waren jongens en 47% waren meisjes. Hiernaast zijn er bij sommige kinderen ook neuropsychologische taken afgenomen: de ANT. Deze zijn bij 74 kinderen afgenomen, waarvan 51% meisjes en 49% jongens, de gemiddelde leeftijd van deze groep was 5;1 jaar. Er bleek een significant verschil (U(286247)=11335.500, Z=-2.969, p=0.003) tussen de inhibitie van kinderen van gescheiden ouders (M=26.98, SD=7.15) en de inhibitie van kinderen uit een intact gezin (M=23.65, SD=5.36). Een hogere score duidt op meer inhibitieproblemen. Ook is een significant verschil (U(285250)=11820.500, Z=-2.607, p=0.009) tussen het werkgeheugen van kinderen van gescheiden ouders (M=26.38, SD=6.98) en het werkgeheugen van kinderen uit een intact gezin (M=23.56, SD=5.46). Een hogere score duidt op meer werkgeheugenproblemen. De conclusie van dit onderzoek is dat kinderen van gescheiden ouders dus meer problemen blijken te hebben met inhibitie en werkgeheugen dan kinderen uit een intact gezin.Show less
