Op basis van lokale bronnen uit Leiden in 1849, zoals de volkstelling, het patentregister en het lantaarn- en brandspuitengeldregister, wordt een analyse gemaakt van de demografie van Leiden en aan...Show moreOp basis van lokale bronnen uit Leiden in 1849, zoals de volkstelling, het patentregister en het lantaarn- en brandspuitengeldregister, wordt een analyse gemaakt van de demografie van Leiden en aan de hand van deze cijfers wordt een sociale classificatie gemaakt in drie verschillende klassen. Vanuit deze classificatie wordt van arme gezinnen geanalyseerd hoe het gezinsinkomen was samengesteld. Met name de inkomens van kinderen en vrouwen krijgen extra aandacht. Tot slot is er een analyse op de kwetsbaarheid van de gezinnen en hoe verschillende levensfasen hier invloed op uitoefenden. In de conclusie komt naar voren dat in de lagere sociale klasse de inzet van meerdere gezinsleden noodzakelijk was om zelfstandig te kunnen overleven.Show less
Een onderzoek naar de politieke cultuur van de Leidse gemeenteraad van 1919-1920. In dit jaar debuteerde de SDAP in de Leidse gemeenteraad. Onderzoek richt zich op de verkiezingen, achtergrond van...Show moreEen onderzoek naar de politieke cultuur van de Leidse gemeenteraad van 1919-1920. In dit jaar debuteerde de SDAP in de Leidse gemeenteraad. Onderzoek richt zich op de verkiezingen, achtergrond van de SDAP-raadsleden en hun gedrag in de Leidse raad.Show less
Over de bevrijding van West-Nederland is relatief weinig geschreven in de historische literatuur. Het beeld dat hierin gewekt wordt, is dat van een feestvierend land. Tegenwoordig wordt deze...Show moreOver de bevrijding van West-Nederland is relatief weinig geschreven in de historische literatuur. Het beeld dat hierin gewekt wordt, is dat van een feestvierend land. Tegenwoordig wordt deze bevrijding afgebeeld op Bevrijdingsdag als een feestelijke en onbezorgde periode waarin de Nederlanders dagen op straat rondliepen om hun bevrijders toe te juichen. In deze scriptie wordt onderzocht in hoeverre dit standaardbeeld werkelijkheid was. In hoeverre was men opgelucht en vrolijk of waren er ook andere emoties tijdens de meidagen van 1945 in West-Nederland. Dagboekonderzoek betreffende West-Nederlandse steden geeft namelijk een ander beeld weer. Een deel van de mensen binnen de onderzochte groep bleken helemaal niet in de feeststemming te zijn nadat Duitsland capituleerde. Daarnaast bestond er een groep uit zieken en zwakkeren die de bevrijding, veelal door honger, niet meemaakten.Show less
Onderzoek naar de werkzaamheden die Leidse begijnen gedurende de late middeleeuwen verrichtten in het kader van jaargetijden, de jaarlijkse liturgische herdenking van een overlijden. Door hun...Show moreOnderzoek naar de werkzaamheden die Leidse begijnen gedurende de late middeleeuwen verrichtten in het kader van jaargetijden, de jaarlijkse liturgische herdenking van een overlijden. Door hun aanpak wisten zij een plaats te veroveren op de markt van de memoriecultuur en blijkt bidden niet alleen een spirituele bezigheid, maar ook werk waar een inkomen mee kon worden verdiend.Show less
Bachelor thesis | Nederlandse taal en cultuur (BA)
closed access
In 1684 werd de Engelsman Thomas Armstrong in Leiden opgepakt en vervolgens uitgeleverd aan Engeland. In deze scriptie onderzoek ik vijf pamfletten waarin Leiden bekritiseerd wordt voor zijn rol in...Show moreIn 1684 werd de Engelsman Thomas Armstrong in Leiden opgepakt en vervolgens uitgeleverd aan Engeland. In deze scriptie onderzoek ik vijf pamfletten waarin Leiden bekritiseerd wordt voor zijn rol in de zaak-Armstrong. Ik laat zien waarover de discussie in de pamfletten gaat en onderzoek wat de pamfletten ons leren over de Anglo-Dutch public sphere. Uit mijn onderzoek blijkt dat teksten die over een ogenschijnlijk Anglo-Dutch onderwerp gaan, niet per se in de Anglo-Dutch public sphere functioneren. Sommige teksten geven alleen toegang tot een lokale Leidse publieke sfeer, terwijl andere ook toegang bieden tot een internationale Anglo-Dutch public sphere.Show less
In deze scriptie is de verandering van de zoenprocedure in Leiden beschreven ten gevolge van de Bourgondische machtsovername. Vooral de periode 1445-1450 neemt een centraal punt in in deze...Show moreIn deze scriptie is de verandering van de zoenprocedure in Leiden beschreven ten gevolge van de Bourgondische machtsovername. Vooral de periode 1445-1450 neemt een centraal punt in in deze verhandeling, aangezien de gebeurtenissen in die periode van belang waren voor de regels van de procedure.Show less
In dit onderzoek staat de beroepsstructuur van Leiden omstreeks het midden van de 19de-eeuw centraal. Aan de hand van een tweetal bronnen, de registers van de volkstelling van 1849 en het...Show moreIn dit onderzoek staat de beroepsstructuur van Leiden omstreeks het midden van de 19de-eeuw centraal. Aan de hand van een tweetal bronnen, de registers van de volkstelling van 1849 en het patentregister van 1849/'50 wordt de Leidse beroepsstructuur zo getrouw mogelijk gereconstrueerd. Daarmee wordt enerzijds de vraag beantwoord hoe de beroepsstructuur van Leiden omstreeks het midden van de 19de-eeuw was samengesteld en anderzijds de vraag op welke manier, met gebruikmaking van welke bronnen en methoden, de beroepsstructuur is te reconstrueren. Uit het onderzoek blijkt dat het in de literatuur bestaande beeld op grote lijnen kan worden bevestigd, maar op een aantal punten nuancering verdiend. Het volkstellingsregister blijkt een vrij compleet beeld te bieden wat betreft de beroepsstructuur, maar is op een aantal punten onduidelijk in de beroepstitels (fabriekswerkers) of waarschijnlijk onvolledig in aantallen (vrouwen in de ambachtelijke nijverheid). Het patentregister bevat een schat aan waardevolle informatie waarmee onder andere een bestaand beeld over de beroepsstructuur kan worden aangevuld. In de Leidse context is deze, gezien de tussen beide bronnen bestaande ongelijke verhouding tussen nijverheid en handel/verkeer, vooral interessant voor het meten van deze laatste sector.Show less
Deze scriptie doet een poging de vraag te beantwoorden hoe en waarom vrouwen (illegaal) een abortus ondergingen in de late jaren 1940 in Leiden. Door middel van een bronnenanalyse van historische...Show moreDeze scriptie doet een poging de vraag te beantwoorden hoe en waarom vrouwen (illegaal) een abortus ondergingen in de late jaren 1940 in Leiden. Door middel van een bronnenanalyse van historische processen-verbaal wordt het perspectief van de politionele en medische autoriteiten, de vrouwen die een abortus ondergingen én de aborteurs in kaart gebracht. Voorgaand onderzoek richtte zich voornamelijk op de juridische en medische context van abortus en belichtte de ervaringen uit de praktijk niet of nauwelijks, onder andere omdat het verschaffen van abortus toentertijd (tot 1984) strafbaar was. De uitkomst van de analyse laat zien dat een sociaal-cultureel motief voor het verstoren van een zwangerschap het meeste voorkwam en dat hiervoor vooral het inspuiten van vloeibare middelen als methode werd toegepast. Ook werden de abortussen voornamelijk door vrouwen uitgevoerd, waarvan in meerdere gevallen de vrouwen algemeen bekend stonden als aborteuses. Alles overziend schetst de analyse een completer beeld van abortuspraktijken in de late jaren 1940 in Leiden.Show less
A history of seventeenth century fencing in the Dutch Republic. In this paper the fencing techniques and fencers of the seventeenth century are being discussed. Fencing manuals form this period...Show moreA history of seventeenth century fencing in the Dutch Republic. In this paper the fencing techniques and fencers of the seventeenth century are being discussed. Fencing manuals form this period often depict fencer running each other through with their rapiers. Furthermore, the way in which seventeenth century fencing master fencing seems to indicate that they are thinking of actual fights to the death. This begs the question of how seventeenth century fencing must be categorised. Was this a sport, a martial art or something entirely different all together? To answer this question this paper looks at the background of students that studied fencing at the Leiden fencing school, the reasons for people in the early modern age to carry swords. After this the fencing manuals of two fencing masters that taught and lived in Leiden are analysed to see what they deemed to be the use of fencing. Overall it can be concluded that the seventeenth century form of fencing could be used as a means for self-defence. Learning how to fence was also an essential part of a gentlemen’s education and a status symbol students perused eagerly.Show less
Bachelor thesis | Nederlandse taal en cultuur (BA)
closed access
In dit BA-eindwerkstuk staat de artestekst ‘Vanden vier aensichten eyns meysters’ centraal, afkomstig uit het religieuze verzamelhandschrift Leiden, UB, BPL 2473 (eind 15e eeuw, ook wel bekend als ...Show moreIn dit BA-eindwerkstuk staat de artestekst ‘Vanden vier aensichten eyns meysters’ centraal, afkomstig uit het religieuze verzamelhandschrift Leiden, UB, BPL 2473 (eind 15e eeuw, ook wel bekend als ‘de Dikzak’). Mijn hoofdvraag is: hoe verhoudt de profane tekst ‘Vanden vier aensichten eyns meysters’ zich tot de hypothese dat BPL 2473 is samengesteld door een biechtvader voor een (vrouwelijk-)religieus publiek? Het kader van mijn onderzoek is de materiële filologie. In deze benadering staat het handschrift zelf als materieel voorwerp en de integrale tekstuele inhoud daarvan centraal. In het eerste hoofdstuk voer ik daarom codicologisch onderzoek uit naar het verzamelhandschrift en bekijk ik de tekstuele inhoud ervan, om tot een beter begrip te komen van de plaats van de artestekst in het materiële en tekstuele geheel. In het tweede hoofdstuk maak ik een vergelijking tussen de artestekst uit Leiden en twee andere overgeleverde varianten van deze tekst uit Brussel (KB, II 3084) en Wolfenbüttel (HAB, Mf 141 (1)), om meer zicht te krijgen op de herkomst en het functioneringsmilieu van de tekst op zich. In het derde hoofdstuk voer ik literatuuronderzoek uit over de verhouding tussen het geestelijk ambt en een medische functie in de (late) Middeleeuwen. Ik concludeer allereerst dat de artestekst zeer waarschijnlijk gefunctioneerd heeft in een milieu van artsen of andere medici. Daarnaast stel ik dat het niet ongewoon was voor geestelijken zoals biechtvaders om zich bezig te houden met medische zaken. Tegelijkertijd wordt van geestelijken verwacht dat ze uit liefdadigheid geneeskunde beoefenen, terwijl de artestekst gaat over het probleem dat patiënten artsen niet willen betalen na genezing. De opname van ‘Vanden vier aensichten eyns meysters’ in BPL 2473 blijft dus opmerkelijk in het licht van de hypothese dat het handschrift is samengesteld door een biechtvader voor een (vrouwelijk-)religieus publiek.Show less
Eind jaren ’70 vond een omslagpunt plaats in de kraakbeweging in Amsterdam. Toen krakers een rookbom lieten afgaan tijdens een gemeenteraadsvergadering werd de sfeer grimmiger en bleek de beweging...Show moreEind jaren ’70 vond een omslagpunt plaats in de kraakbeweging in Amsterdam. Toen krakers een rookbom lieten afgaan tijdens een gemeenteraadsvergadering werd de sfeer grimmiger en bleek de beweging geradicaliseerd te zijn, evenals de reacties van het stadsbestuur. Zo vergeleek burgermeester Polak het optreden van de krakers ‘met dat van de fascistische bruinhemden dat in de jaren twintig en dertig leidde tot een dictatuur’. In Leiden ging dit heel anders: hier werd ook door krakers een actie uitgevoerd op het stadhuis, de deur werd namelijk afgesloten met een kettingslot, maar hier klommen de raadslieden lachend het raam uit. Waarom ontwikkelde de kraakbeweging in Leiden zich tussen 1978 en 1981 op een andere wijze dan in Amsterdam?Show less
Aan het einde van de vijftiende eeuw kwam de Hollandse stad Leiden in een situatie terecht die indertijd werd beschreven als een 'Staet ende atterminatie'. Na een enorme publieke schuld te hebben...Show moreAan het einde van de vijftiende eeuw kwam de Hollandse stad Leiden in een situatie terecht die indertijd werd beschreven als een 'Staet ende atterminatie'. Na een enorme publieke schuld te hebben opgebouwd, kon de stad in 1493 niet langer aan haar betalingsverplichtingen voldoen. In deze scriptie wordt aan de hand van stadsrekeningen en bestuurlijke bronnen uit de periode 1477-1515 besproken hoe Leiden weg kon zakken in dit schuldenmoeras en wat de gevolgen hiervan waren voor haar bestuurlijke autonomie. Hierbij speelde de uitgifte van lijf- en erfrenten een grote rol. Ondanks dat Leiden van 1504-1510 onder curatele van mr. Floris Oom van Wijngaarden werd geplaatst, lijken de maatregelen van de hertog na het uitbreken van de crisis niet tegenstrijdig te zijn geweest met de belangen van de Leidse stedelijke elite. Zij hadden er eveneens belang bij om de publieke schuld te saneren, omdat de stedelijke kredietwaardigheid hen persoonlijk aanging in de vorm van represailles die buitenlandse schuldeisers op hen toe konden passen in het geval van wanbetaling door de stad. Door de handen ineen te slaan wisten de stadsbestuurders en het landsheerlijk gezag Leiden te behoeden voor een werkelijk faillissement en de daarmee gepaard gaande verwoestingen.Show less
In deze scriptie is onderzocht of de stad Leiden in de aanpak en bestraffing van bedelarij een onderscheid maakte tussen Leidenaren en migranten, gedurende de periode van 1716 tot 1771. Hierbij is...Show moreIn deze scriptie is onderzocht of de stad Leiden in de aanpak en bestraffing van bedelarij een onderscheid maakte tussen Leidenaren en migranten, gedurende de periode van 1716 tot 1771. Hierbij is gebruikgemaakt van gerechtelijke bronnen en de achttiende-eeuwse Leidse verordeningen tegen bedelarij.Show less
Deze bachelor scriptie behandelt het onderwerp koloniale roofkunst uit voormalig Nederlands-Indië in het Museum Volkenkunde te Leiden. Onderzocht wordt hoe de huidige media aandacht voor dit...Show moreDeze bachelor scriptie behandelt het onderwerp koloniale roofkunst uit voormalig Nederlands-Indië in het Museum Volkenkunde te Leiden. Onderzocht wordt hoe de huidige media aandacht voor dit onderwerp invloed heeft op het tentoonstellen en informatie verschaffing van deze objecten. Ook wordt onderzocht hoe dit museum, en de Nederlandse Staat, tegenover restitutie van deze koloniale objecten staat.Show less
