Het grafmonument van Dirk van Assendelft en Adriana van Nassau in de Onze-Lieve-Vrouwekerk te Breda - Samenvatting. Er is onduidelijkheid betreffende de kunstenaar die verantwoordelijk is voor het...Show moreHet grafmonument van Dirk van Assendelft en Adriana van Nassau in de Onze-Lieve-Vrouwekerk te Breda - Samenvatting. Er is onduidelijkheid betreffende de kunstenaar die verantwoordelijk is voor het ontwerp en uitvoeren van het grafmonument voor Dirk van Assendelft en Adriana van Nassau in de Grote of Onze-Lieve-Vrouwekerk te Breda. Aan de hand van een analyse van de compositie, de toegepaste ornamenten en de gebruikte materialen wordt onderzocht wat de naam van de beeldhouwer is. Het Van Assendelft epitaaf (1555) bevindt zich aan de noordzijde van het schip op de westelijke zijmuur van de voormalige kapel van St. Franciscus. De keuze om het epitaaf op de westelijke zijmuur te plaatsen is opmerkelijk, aangezien de kerkgangers er nu met hun rug naar toe zitten gedraaid. Opvallend is bovendien dat het Van Assendelft epitaaf vrij ver verwijderd van de andere grafmonumenten in de Grote Kerk, die zich in de kooromgang en Prinsenkapel bevinden, hangt. Het monument bestaat uit drie niveaus, die zich naar boven toe versmallen. Het valt gelijk op dat het epitaaf erg hoog hangt, waardoor de reliëfs op zowel de onderste als tweede laag niet goed tot hun recht komen. Bij een nadere beschouwing blijkt het epitaaf zelf vreemd in elkaar te zitten. In de onderste laag zijn de albasten figuren van Dirk van Assendelft (1498-1553) en Adriana van Nassau (1507- 1558) in knielende houding vormgegeven, waarbij opvalt dat beide echtelieden niet goed in de omlijstende nis van Baumberger steen lijken te passen (hetgeen in de hoofdstuk drie uitgelegd gaat worden). Ook het ontbreken van een stilistische eenheid in het monument komt hier ter sprake. Tenslotte is het grafmonument in zijn totaliteit niet geheel symmetrisch; aan de rechterzijde, waar het epitaaf tegen de buitenmuur ‘rust’, lijkt een deel te zijn weggehaald zodat het in de kapel ‘past’. Waarschijnlijk is het monument voor een andere plaats in de kerk bedoeld geweest, hetgeen in het laatste deel van de scriptie wordt toegelicht. Eveneens wordt er een, met argumenten onderbouwd, alternatief aangereikt voor de mogelijke locatie van het epitaaf in de Grote Kerk. In de literatuur wordt het grafmonument voor Van Assendelft door Hedicke, Van Wezel en Scholten aan Cornelis Floris (1514-1575) toegewezen. Huysmans geeft aan dat ze de door Hedicke gebruikte argumenten om het epitaaf voor Van Assendelft aan Floris toe te schrijven op te weinig argumenten vindt berusten. Zij vraagt zich af of het Van Assendelft epitaaf daadwerkelijk van zijn hand is aangezien er een probleem is ten aanzien van de eigenhandigheid van Floris’ werken, hetgeen ook speelt bij de kleinere, niet-gedocumenteerde epitafen. Het is eveneens mogelijk dat de ideeën van Floris zijn overgenomen door andere kunstenaars, die gebruik maakten van een in 1557 verschenen serie van ontwerpen, uitgegeven door H. Cock te Antwerpen, waar Cornelis Floris deel van uitmaakte. Om meer duidelijkheid te krijgen over de achterliggende gedachte om het epitaaf de huidige vormgeving te geven, luidt mijn onderzoeksvraag: Wat is de reden dat de albasten sculpturen van het epitaaf voor Dirk van Assendelft en zijn vrouw Adriana van Nassau in de Onze-Lieve-Vrouwekerk in Breda te groot zijn ten opzichte van de stenen nis? Welke kunstenaar heeft dit epitaaf ontworpen? Kan dit epitaaf aan het oeuvre van Cornelis Floris toegevoegd worden of is een andere kunstenaar, die op dat moment actief was in Breda, de beeldhouwer? Om te kunnen bepalen of de stilistische en compositorische karakteristieken van het werk van Cornelis Floris terug te zien zijn bij het epitaaf van Dirk van Assendelft en Adriana van Nassau wordt er van de gedocumenteerde werken van Floris een uitvoerige beschrijving en datering gegeven en vervolgens vergeleken met het epitaaf van Van Assendelft. Bovendien wordt er ingegaan op de betekenis van grafmonumenten in de late middeleeuwen en wordt er een beeld geschetst krijgen van de gememoreerden: Dirk van Assendelft en zijn vrouw Adriana van Nassau. Wat heeft hen bewogen om het oudtestamentische verhaal van de Koperen Slang te kiezen?Show less